رأی شماره ٢٢ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع ابطال بند١ بخشنامه شماره ۶۴١/۶٢٩٠/٢۵٣٠ ـ ١٣٩٠/٢/٢٧ اداره کل آموزش و پرورش استان کردستان مبنی بر به کارگیری آموزشیاران دیپلم نهضت سوادآموزی به منظور خدمتگزاری و سرایداری در واحد آموزشی
۶/٢/١٣٩۶ ٩٣/۵۶۵/هـ شماره
بسمه تعالی
جناب آقای جاسبی
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٢٢ مورخ ١٣٩۶/١/١۵ با موضوع:
«ابطال بند١ بخشنامه شماره ۶۴١/۶٢٩٠/٢۵٣٠ـ ١٣٩٠/٢/٢٧ اداره کل آموزش و پرورش استان کردستان مبنی بر به کارگیری آموزشیاران دیپلم نهضت سوادآموزی به منظور خدمتگزاری و سرایداری در واحد آموزشی» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل هیأت عمومی و سرپرست هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین
تاریخ دادنامه : ١٣٩۶/١/١۵
شماره دادنامه: ٢٢
کلاسه پرونده : ۵۶۵/٩٣
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : خانم فاطمه ولدی
موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند١ بخشنامه شماره ۶۴١/۶٢٩٠/٢۵٣٠ـ ١٣٩٠/٢/٧ اداره کل آموزش و پرورش استان کردستان و بند ٢ تذکرات بخشنامه شماره ٧٠٠/١١۵۴۴٣ ـ ١٣٩٠/۵/٣٠ معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند ١ بخشنامه شماره ۶۴١/۶٢٩٠/٢۵٣٠ـ ١٣٩٠/٢/٧ اداره کل آموزش و پرورش
استان کردستان و بند ٢ تذکرات بخشنامه شماره ٧٠٠/١١۵۴۴٣ ـ ١٣٩٠/۵/٣٠ معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است:
« ریاست و اعضای محترم دیوان عدالت اداری
با سلام احتراماً بدواً ضمن عذرخواهی از تصدیع اوقات آن عالی مقامان فاضل با اختیار حاصل از اصل ١٧٣ قانون اساسی دادخواست خویش را به شرح ذیل به عرض می رسانم:
اینجانب فاطمه ولدی طبق تبصره ١و ٢ قانون لغو مواد (۶ (و (۶ (مکرر الحاقی اساسنامه نهضت سوادآموزی و تعیین ضوابط به کارگیری آموزشیاران مصوب ١٣٨٠/٨/٨ با مدرک دیپلم در نیمه دوم سال ١٣٨٣ وارد نهضت سوادآموزی شدم و با توجه به این که در زمان حاکمیت این قانون شرط آموزشیاری در نهضت سوادآموزی داشتن دیپلم و شرکت در آزمون و کسب حدنصاب لازم بوده است و من نیز حدنصاب لازم را کسب کرده ام . حال بخشنامه های مورد شکایت به شماره ٩٠/١۴۴۴٠٨/٧١ ـ ١٣٩٠/۶/١۴ اداره کل آموزش و پرورش کردستان بند (١ (آن و بند (٢ (تذکرات بخشنامه شماره ٧٠٠/١١۵۴۴٣ ـ ١٣٩٠/۵/٣٠ معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش اعلام می دارد: که افراد دیپلم با تمایل خود می توانند فقط به صورت قرارداد حجم کار معین در مشاغل خدماتی ادامه خدمت دهند و به کارگیری آنان برای تدریس ممنوع است.با توجه به بخشنامه های فوق الذکر از همکاری اینجانب در امر آموزشی و اداری و دفتری ممانعت به عمل آوردند و ما را با تهدید به اخراج وادار نمودند که وارد شغل خدمتگزاری بشویم و در حال حاضر به عنوان خدمتگزار مشغول به خدمت هستم. حال سوال اساسی این است که آموزشیاران که چند سال به ترویج علم و دانش فعالیت داشته اند باید خدمتگزار مدارس شوند، در صورتی که بخشنامه های فوق الذکر نه با قانون لغو مواد (۶ (و (۶ (مکرر الحاقی نهضت سوادآموزی مصوب ١٣٨٠/٨/٨ و نه با روح قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سوادآموزی مصوب ١٣٨٨/٧/١۵ و نه با اصول شرعی و عرفی سازگاری ندارد و در هیچ کدام از مواد مصوب قانون مجلس شورای اسلامی نیامده است که آموزشیاران دیپلم باید در کارهای خدماتی مشغول شوند و حق ادامه همکاری در نهضت سوادآموزی ندارند. طبق ماده ١٠ بخشنامه تعیین تکلیف معلمان حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی مصوب ١٣٨٨/٧/١۵ آمده است که دارندگان مدرک دیپلم در امور اداری و دفتری مدارس به کار گرفته می شوند و بعد از ارائه مدارک دانشگاهی به رسته آموزشی منتقل می شوند. لذا از مرجع محترم تقاضای رسیدگی به موارد ذیل را خواستار می باشم تا حق ما آموزشیاران که زحمات و سختیهای زیادی کشیده ایم ضایع نشود.
١ـ ابطال بند ١ و تبصره ٣ بخشنـامه های آموزش و پرورش فـوق الذکر (لازم به یادآوری است که این بند و تبصره بر اساس دادنامه ١٠٢۴ و کلاسه پرونده ٧۵٢/٩٠ (ابطال شده است و این دادنامه پیوست می باشد.
٢ـ از آنجا که اینجانب در حال حاضر دارای مدرک دانشگاهی می باشم لذا تقاضای صدور حکم به الزام خواندگان به تبدیل وضع اینجانب از رسته خدمتگزاری به رسته اداری و دفتری یا آموزشی در راستای اجرای ماده ١٠ قانون تعیین تکلیف معلمان حق التدریس و آموزشیاران نهضت سواد آموزی دارم.
متن بخشنامه های مورد اعتراض به قرار زیر است :
الف: بند ٢ تذکرات بخشنامه شماره ٧٠٠/١١۵۴۴٣ ـ ١٣٩٠/۵/٣٠ معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش.
٢ـ «کلیه افراد گروه بندی شده در این بخشنامه باید دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی باشند و از به کارگیری افراد دیپلمه در تدریس جداً اجتناب شود. همچنان که قبلاً اعلام شده بود افراد دیپلمه حق التدریس یا آموزشیار نهضت سواد آموزی با تمایل خود فقط می توانند به صورت قرارداد کار معین در مشاغل خدماتی ادامه خدمت دهند.»
ب: بند ١ بخشنامه شماره ۶۴١/۶٢٩٠/٢۵٣٠ اداره کل استان کردستان
افراد معرفی شده صرفاً به منظور خدمتگزار و سرایدار در واحدهای آموزشی آن آموزش به کارگیری شوند و به هیچ عنوان در مشاغل دیگری به کارگیری نشوند. (ضمناً لازم به یادآوری است که این بند بر اساس رأی هیأت عمومی و دادنامه شماره ١٠٢۴ و کلاسه پرونده ٧۵٢/٩٠ ـ ١٣٩١/١٢/٢٨ خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مراجع وضع تشخیص داده شده و به استناد بند ١ ماده ١٩ و ماده ۴٢ قانون دیوان عدالت اداری ابطال شده است.) در پایان بـه جهت تصدیع اوقـات عذرخواهی نموده و بـرای ریاست و مستشاران معنونه دیوان عدالت اداری در سایـه مقـدس جمهوری اسلامی ایران عزت و سربلندی را آرزومندم. »
متن بخشنامه و تذکرات در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است:
متن بخشنامه شماره:٧/٢/١٣٩٠ ـ٢۵٣٠/۶٢٩٠/۶۴١
«١ـ افراد معرفی شده صرفاً به منظور خدمتگزار و سرایدار در واحدهای آموزشی آن آموزش به کارگیری شوند و به هیچ عنوان در مشاغل دیگر به کار گرفته نشوند. »
متن بند ٢ تذکرات بخشنامه شماره ٧٠٠/١١۵۴۴٣ ـ ١٣٩٠/۵/٣٠:
«تذکرات:
١ـ ……….
٢ـ کلیه افراد گروه بندی شده در این بخشنامه باید دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی باشند و از به کارگیری افراد دیپلمه در تدریس جداً اجتناب شود.
همچنان که قبلاً اعلام شده بود افراد دیپلمه حق التدریس یا آموزشیار نهضت سوادآموزی با تمایل خود فقط می توانند به صورت قرارداد کار معین در مشاغل خدماتی ادامه خدمت دهند. »
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی، املاک و حمایت قضایی وزارت آموزش و پرورش به موجب لایحه شماره ٨١٠/١۶۵٧٣٩ ـ ١٣٩٣/٨/١٠ توضیح داده است که:
« دفتر محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با سلام و احترام
عطف به کلاسه پرونده ۵۶۵/٩٣ ـ ١٣٩٣/٧/۶ در مورد شکایت خانم فاطمه ولدی به خواسته «تقاضای ابطال بند ٢ تذکرات بخشنامه شماره ٧٠٠/١١۵۴۴٣ ـ ١٣٩٠/۵/٣٠ معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی و همچنین تقاضای ابطال بنـد ١ بخشنامه شمـاره ۶۴١/۶٢٩٠/٢۵٣٠ ـ ١٣٩٠/٢/٧ اداره کل آمـوزش و پرورش استان کردستان» بـه استحضار می رساند:
بند ٢ تذکرات بخشنامه شماره ٧٠٠/١١۵۴۴٣ ـ ١٣٩٠/۵/٣٠ معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش طی دادنامه شماره ١٠٢۴ـ ١٣٩١/١٢/٢۵ موضوع شکایت خانم لیلا سادات نقیبی و تحت کلاسه پرونده ٧۵٢/٩٠ توسط هیأت عمومی دیوان عدالت اداری خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مراجع وضع تشخیص داده شده است و به استناد بند ١ ماده ١٩ و ماده ۴٢ قانون سابق دیوان عدالت اداری ابطال شده است. با عنایت به مراتب فوق و با وحدت ملاک ماده ٨۵ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نظر به اینکه موضوع سابقاً مورد رسیدگی قرار گرفته و تعیین تکلیف شده است، تقاضای رد دادخواست نامبرده مورد استدعاست. ضمناً آقای قادر جعفری به عنوان نماینده حقوقی وزارت آموزش و پرورش جهت تقدیم لایحه دفاعیه و هرگونه اقدام مقتضی معرفیمی گردد. »
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۶/١/١۵ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسانشعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
الف ـ نظر به اینکه بند ٢ تذکرات بخشنامه شماره ٧٠٠/١١۵۴۴٣ ـ ١٣٩٠/۵/٣٠ معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش وپرورش قبلاً به موجب رأی شماره ٩١١٠٠٩٠٩٠۵٨٠١٠٢۴ـ ١٣٩١/١٢/٢٨ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است، بنابراینبا وجود رأی قبلی و حاکمیت قاعده اعتبار امر مختوم، موجبی برای رسیدگی و بررسی مجدد به خواسته وجود ندارد.
ب ـ با توجه به اینکه مطابق ماده ١٠ قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارتآموزش و پرورش مصوب سال ١٣٨٨ مقرر شده است که دارندگان مدارک دیپلم و کاردانی به استثناء نیروهای مشمول تبصره ٣ ماده ٣قانون که به موجب این قانون استخدام می شوند در امور اداری و دفتری مدارس به کار گرفته می شود مگر در مناطقی که با تشخیصآموزش و پرورش نیاز به خدمات آموزشی آنها باشد، بنابراین حکم مقرر در بند ١ بخشنامه شماره ۶۴١/۶٢٩٠/٢۵٣٠ـ ١٣٩٠/٢/٧ ادارهکل آموزش و پرورش استان کردستان مبنی بر اینکه به کارگیری آموزشیاران دیپلمه نهضت سوادآموزی صرفاً به منظور خدمتگزاری ودسرایداری در واحـدهای آموزشی امکان پذیـر است و به هیچ عنوان در مشاغل دیگر به کارگرفته نشوند، مغایر حکم مقرر در ماده ١٠ قانون فوق الذکر است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و مـاده ٨٨ قانون تشکیـلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی