رأی شماره ٨٣٠ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال بندهای ٣ ،٩ ،١۴ و ١۶ ماده٢ آیین نامه نظام های اداری و استخدامی کارکنان صنعت نفت از حیث تحت شمول قراردادن کارکنان برای برخورداری از آیین نامه
شماره ٩۵/١٢۴۴/هـ ١٣٩۶/٩/٢۶

بسمه تعالی

جناب آقای جاسبی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٨٣٠ مورخ ١٣٩۶/٨/٣٠ با موضوع:

«ابطال بندهای ٣ ،٩ ،١۴ و ١۶ ماده ٢ آیین نامه نظامهای اداری و استخدامی کارکنان صنعت نفت از حیث تحت شمول قرار دادن کارکنان برای برخورداری از آیین نامه.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩۶/٨/٣٠

شماره دادنامه: ٨٣٠

کلاسه پرونده: ١٢۴۴/٩۵

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.

شاکی: آقای محمدهادی محمدی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند ٢ صورتجلسه مورخ ١٣٨٨/١٠/٢٩ شورای آموزشی و پژوهشی تحصیلات تکمیلی دانشگاه زنجان ابلاغی به شماره ۴٢٠١٢/آ ـ ١٣٨٨/١١/۴

گردش کار: شاکی به موجب دادخواست ابطال بند ٢ صورتجلسه مورخ ١٣٨٨/١٠/٢٩ شورای آموزشی و پژوهشی تحصیلات تکمیلی دانشگاه زنجان ابلاغی به شماره ۴٢٠١٢/آ ـ ١٣٨٨/١١/۴ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«با عرض سلام و ادب و احترام، اینجانب دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه زنجان که در حال دفاع از پایان نامه می باشم نسبت به بند ٢ صورتجلسه شماره ۴٢٠١٢/آ ـ ١٣٨٨/١١/۴ شورای آموزشی و پژوهشی تحصیلات تکمیلی دانشگاه زنجان در خصوص اضافه شدن بند ۶ به فرم ارزیابی پایان نامه کارشناسی ارشد (مقاله ): ١ـ اعتراض دارم ٢ـ درخواست لغو بند ٢ از صورتجلسه فوق را دارم. با اعمال بند ٢ صورتجلسه مبنی بر اضافه شدن مقاله به فرم ارزیابی پایان نامه های کارشناسی ارشد موجب تضییع شدن حق دانشجویان و اینجانب شده چرا که پایان نامه که ۶ واحد می باشد چنانچه مقاله ارائه نشود کسر نمره فاحش خواهد بود و انگیزه ادامه تحـصیل در دوره دکتری و سایر موارد را از حقیر سلب می کند. مضافاً اینکه آن دیوان شبیه چنین مصوبه ای که توسط تحصیلات تکمیلی دانشگاه شاهد به لحاظ تأخیر در دفاع از پایان نامه را طی دادنامه شماره ١٠٣۴ و ١٠٣٩ در تاریخ ١٣٩٣/۶/٢۶ ابطال کرده است».

در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیأت عمومی برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لوایحی که به شماره های ١٩٧۵ ـ١٣٩۵/١٢/٣ و ۴٩ ـ ١٣٩۶/١/٢١ ثبت دفتر اندیکاتور هیأت عمومی شده اعلام کرده است که:

«با اهداء سلام و تحیت:

احتراماً، بازگشت به اخطاریه رفع نقص کلاسه پرونده ١٢۴۴/٩۵ و شماره پرونده ٩۵٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠۴٠١٢٩١ موارد درخواستی به شرح آتی تقدیم می گردد:

«جریمه فوق جریمه ای نامتعارف، خلاف اصول کلی علمی، حقوق مکتسبه، قاعده قبح عقاب بلابیان و خلاص صریح مواد ٢٠ ،٢٢ ،٣٧،٣٨ و ٣٩ آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد مصوب ١٣٨٨/١/١۵ شورای برنامه ریزی آموزش عالی که با شماره ١۵۴/٢١ ـ١٣٨٨/١/١۵ توسط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ابلاغ شده است می باشد و خارج از اختیارات شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه است.» و استناد فوق برگرفته از دادنامه شماره ١٠٣۴ ـ ١٠٣٩ آن دیوان بوده که در دادخواست تعدادی از دانشجویان دانشگاه شاهد صادر گردیده است. ضمن ارسال کپی مصدق دادنامه فوق استدعا دارد به استناد بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری نسبت به ابطال مصوبه شورای آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشگاه زنجان اقدام لازم معمول دارند».

متن صورتجلسه در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است:

«٢ـ مقرر گردید به فرم ارزیابی پایان نامه های کارشناسی ارشد، بند ۶ با عنوان «مقاله» اضافه شود و فرم اصلاح شده برای ارزیابی پایان نامه های دانشجویان ورودی سال تحصیلی ١٣٨٧ به دانشکده ها ارسال شود ».

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس دانشگاه زنجان به موجب لایحه شماره ٣۵۶٢/د/ر ـ ١٣٩۶/٢/١٢ توضیح داده است که:

«مدیر محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با سلام و احترام:

بازگشت به ابلاغ اخطاریه مورخ ١٣٩۵/١٢/٧ به کلاسه پرونده ١٢۴۴/٩۵ به شماره پرونده ٩۵٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠۴٠١٢٩١ درخصوص دادخواست آقای محمدهادی محمدی به طرفیت این دانشگاه مبنی بر لغو بند دوم صورتجلسه شماره ۴٢٠١٢/آ ـ ١٣٨٨/١١/۴ بدین وسیله و در جهت تقریب ذهن آن مقام معروض می دارد:

ماده ٢٠ آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته ابلاغی از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به شماره ٢١/١۵۴ـ ١٣٨٨/١/١٩ نمرات قابل اعطاء به دانشجویان را بیان نموده و ماده ٢٢ آیین نامه مذکور هیأت داوران را مقام صالح جهت ارزیابی پایان نامه و اعط اءنمرات ذکر شده در ماده ٢٠ تعیین کرده است، با این وجود در خصوص نحوه نمره دهی توسط هیأت داوران آیین نامه ساکت است، لذا به استناد ماده ٣۶ از آیین نامه مزبور که مقرر می دارد، در مواردی که این آیین نامه شورای تحصیلات تکمیلی مؤسسه می باشد. در نتیجه دانشگاه زنجان به منظور ایجاد رویه ای واحد و قانونمند برای نحوه نمره دهی توسط هیأت داوران، همچنین به جهت جلوگیری از اختلاف نظر میان داوران، مطابق اختیارات ملحم از ماده ٣۶ از آیین نامه مزبور در مورخ ١٣٨٨/١٠/٢٩ شورا اقدام به تشکیل جلسه و متعاقب آن طی صورتجلسه ای مقرر می نماید تا بندی به عنوان مقاله نیز به فرمهای ارزیابی پایان نامه های دانشجویان اضافه گردد و نمره مربوطه نیز یک از بیست تعیین می گردد.

صرف نظر از توضیحات قانونی ارائه شده، در دفاع از تصمیم اتخاذ شده می توان چنین بیان نمود که نوشتن و استخراج مقاله از پایان نامه، بیانگر غنای پایان نامه مربوطه و ایضاً توانایی دانشجویان در نگارش و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از تحقیق است.

بنابراین از نظر اساتید داور این مورد می تواند به عنوانی یکی از فاکتورهای اصلی ارزشیابی پایان نامه ها مورد استناد قرار گیرد. لازم به ذکر است که به جهت انجام تحقیقات و پایان نامه ها از بیت المال نیز هزینه می شود و الزام به استخراج مقاله بستری فراهم می آورد تا اشخاص، ارگانها و … از نتایج پایان نامه ها بهره مند گردند و هزینه و وقت صرف شده برای این تحقیقات نیز بلا استفاده نماند.

خاطر نشان می سازد که انتشار نتایج به دست آمده از پایان نامه به صورت مقاله یکی از مصادیق بارز تولید علم است که مقام معظم رهبری (مدظله) نیز نسبت به آن تأکید و سفارش فراوانی می نمایند و باعث ارتقاء جایگاه کشور در مجامع بین المللی است به همین
منظور اختصاص نمره ای از پایان نامه به مقالات منتشره در بسیاری از دانشگاههای کشور به صورت عرف و رویه ای معمول می باشد. با عنایت به موارد معنونه ضمن تقاضای رد ادعای خواهان، صدور حکم مقنضی مورد استدعاست ».

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۶/٨/٣٠ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

با عنایت به اینکه مطابق اطلاق حکم ماده ٢٢ آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ابلاغی ١٣٨٨/١/١٩ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری،ارزشیابی پایان نامه با هیأت داوران است و در مواد مختلف آیین نامه از جمله ماده ٢٠ ضوابط ارزشیابی پایان نامه معین شده و آیین نامه در این خصوص ساکت نیست، تصویب بند ٢ صورتجلسه شورای آموزش و پژوهش تحصیلات تکمیلی مورخ ١٣۵٨/١٠/٢٩ دانشگاه زنجان، خارج از حدود اختیارات شورای مذکور است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی