نظریه مشورتی شماره ۷/۹۷/۳۰۱۶ مورخ ۱۳۹۸/۰۷/۳۰
در سطر اول استعلام مبهم به نظر میرسد و چنانچه منظور استعلامکننده در قید حیات بودن جد پدری فرزندان صغیر مقتوله باشد که این امر از بند «ج» استعلام نیز استنباط میشود، به شرح زیر اعلام نظر میگردد:
الف- در فرض سؤال اگر پدر مقتوله به عنوان یکی از اولیاء دم مقتوله، خواهان قصاص قاتل (جانی) باشد، اولاً طبق ماده ۳۸۲ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ پیش از قصاص نصف دیه کامل را به لحاظ اختلاف جنسیت جانی با مجنیعلیه به قاتل پرداخت کند. ثانیاً، با عنایت به مواد ۳۵۷ و ۳۵۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ همسر مقتوله که مرتکب جنایت عمدی شده است، ولی دم به شمار نمیآید و در این مورد (قتل) از جانب صغار ولایت ندارد و جد پدری صغار که به عنوان ولی قهری با توجه به مواد ۱۱۸۰ و ۱۱۸۳ قانون مدنی با در نظر گرفتن غبطه و مصلحت صغار، رضایت خود را از جانب مولیعلیه اعلام نموده است، خواهان اجرای قصاص (پدر مقتوله) طبق قسمت اخیر ماده ۴۳۳ قانون صدرالذکر باید معادل سهم دیه صغار را نیز به جانی پرداخت کند.
ب- پرداختکننده دیه به شرح مذکور در بند الف ولی دم خواهان اجرای قصاص است که در فرض سؤال پدر مقتوله میباشد.
ج- در فرضی که پدر مقتوله به عنوان یکی از اولیاء دم خواهان قصاص جانی است و جد پدری از جانب دو صغیر تحت ولایت خود، خواستار دیه است، خواهان قصاص باید علاوه بر پرداخت نصف دیه کامل به جانی به استناد ماده ۳۸۲ قانون مزبور باید طبق قسمت اخیر ماده ۴۲۳ این قانون به جد پدری صغار که طبق ماده ۱۱۸۳ نماینده قانونی آنهاست پرداخت کند.