نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۱۳۵۸ مورخ ۱۳۹۸/۱۱/۲۰
استعلام :
همان طور که استحضار دارند کارمندان رسمی وزارت امور خارجه طبق شرایط و ضوابط مندرج در اساسنامه وزارت متبوع می‌توانند در آزمون تغییر رسته سیاسی شرکت نمایند بر این اساس قرار است آزمون تغییر رسته سال جاری در ۲۳ آذرماه برگزار گردد در چنین شرایطی و در آستانه برگزاری آزمون فوق الذکر سازمان بازرسی کل کشور با استناد به ماده ۲۱ اساسنامه مذکور که در آن بر شرط داشتن لیسانس در یکی از رشته های مندرج در بند ۸ ماده ۵ آن تصریح گردیده ثبت نامه آن دسته از همکارانی که علی‌رغم دارا بودن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکتری مطلوب فاقد مدرک لیسانس مورد نظر بوده را غیر قانونی اعلام نموده است این در حالی است که بر اساس رویه جاری در طول سالیان گذشته دارندگان مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری مطلوب فارغ از رشته تحصیلی مقطع کارشناسی در آزمون های مربوطه شرکت نموده و بسیاری از آنان نیز موفق به تغییر رسته گردیده اند مزید استحضار عالی معروض می‌گردد تصریح به دارا بودن دانشنامه لیسانس مرتبط در ماده ۲۱ قانون مزبور ناظر بر حداقل مدرک تحصیلی بوده و از سوی دیگر عرف جاری و قراین موجود در زمان تصویب ۱۳۵۲ مبین این امر است که مدرک لیسانس در آن زمان شاخص و معیار بوده و این نمی تواند نافی مدارک تحصیلی بالاتر باشد از آنجایی که بر اساس قوانین آموزشی کشور در مقطع تحصیلات تکمیلی کسانی که در دوره کارشناسی ارشد رشته غیر مرتبط با رشته تحصیلی خود پذیرفته می‌شوند ملزم به طی دروس پیش نیاز خواهند بود این امر برای انطباق و معادل سازی رشته تحصیلی دوره کارشناسی با تحصیلات تکمیلی بوده و به منزله ایجاد شرایط برابر جهت ادامه تحصیل در مقطع بالاتر اعم از دارندگان مدرک تحصیلی لیسانس همان رشته یا غیر آن خواهد بود صرف نظر از موارد فوق با عنایت به روح حاکم بر قوانین و مقررات ایثارگران قانون جامع ایثارگری برنامه پنج ساله ششم توسعه و سایر قوانین مربوطه اصل تفسیر موسع به نفع ایثارگران در موارد ابهام و یا اجمال قوانین حاکم خواهد بود. لذا خواهشمند است دستور فرمایند اقدامات لازم در جهت تسهیل حضور ایثارگران معزز که متقاضی شرکت در آزمون تغییر رسته سال جاری هستند فراهم گردد./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
مفاد بند ۸ ماده ۵ قانون مقررات تشکیلاتی، استخدامی، مالی و انضباطی وزارت امور خارجه مصوب ۷/۳/۱۳۸۲ مدارک ورود به رسته سیاسی را احصاء نموده است. بنابراین آن دسته از مستخدمین وزارت امور خارجه که دارای حداقل لیسانس در رشته‌های اعلامی در بند ۸ ماده قانونی یاد شده باشند، صرف‌نظر از مدارک تحصیلی بالاتر می‌توانند در آزمون تغییر رسته شرکت نمایند؛ به عبارت دیگر مقنن جهت ورود به رسته سیاسی داشتن مدرک مربوط در ماده قانونی صدرالاشاره را شرط لازم دانسته است. بنابراین چنان‌چه دارنده مدارک تحصیلی تکمیلی (فوق‌لیسانس و دکتری) فاقد مدرک لیسانس در رشته‌های پیش‌گفته باشد، مستند به ماده ۲۱ قانون صدرالذکر نمی‌تواند در آزمون تغییر رسته شرکت نماید.