آراء و احکام و قرارهای قابل تجدیدنظر
آرای قابل تجدیدنظر
- در باب آرای قابل تجدیدنظر ماده ۳۳۰ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر داشته است: “آرای دادگاه های عمومی و انقلاب در امور حقوقی قطعی است؛ مگر در مواردی که طبق قانون قابل درخواست تجدیدنظر باشد.”
- قبل از تصریح آراء قابل تجدیدنظر، لازم است بیان شود علاوه بر بعضی از احکام دادگاه ها، بعضی قرارهای صادره از سوی دادگاه، در صورت وجود شرایطی قابل تجدیدنظر هستند:
الف) دعاوی مالی که خواسته یا ارزش آن از سه میلیون ریال (سیصد هزار تومان) بیشتر باشد. قانونگذار با تعیین سقف برای دعاوی مالی در صدد آن بوده است که از حجم دعاوی در محاکم تجدیدنظر بکاهد. بنابراین در صورتی که خواسته یا ارزش آن سیصد هزار تومان باشد، قابلیت تجدیدنظر نخواهد داشت.
ب) حکمی که مستند به اقرار در دادگاه نباشد. زیرا اقرار قاطع دعوا می شود و رسیدگی مجدد به دعوا را سالبه به انتفاع موضوع خواهد کرد. البته اقراری که در دادگاه صورت گیرد.
ج) در صورتی که حکمی مستند به رای یک یا چند نفر کارشناسی باشد که طرفین کتبا (نه شفاهی) رای آنان را قاطع دعوا قرار داده باشند.
د) طرفین دعوا با توافق کتبی حق تجدیدنظرخواهی خود را ساقط نکرده باشند.
ه) حکم راجع به متفرعات دعوا (از جمله خسارت و اعسار از هزینه دادرسی و…) البته در صورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد.
و) کلیه احکام صادره در دعوی غیرمالی مثل: نسب و نکاح و طلاق و …
قرارهای قابل تجدیدنظر
قبل از بررسی قرارهای قابل تجدیدنظر لازم است تعریفی در مورد قرار ارائه شود:
قرار عبارت است از تصمیم دادگاه در امور ترافعی که کلا یا بعضا قاطع دعوی و خصومت نباشد.
برخی قرارها در صورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد، قابل تجدیدنظر هستند. بنابراین برای اینکه ببینیم قرارهای زیر قابلیت تجدیدنظر دارند یا خیر، باید به حکم راجع به اصل دعوا نگاه داشته باشیم. اگر حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر بود، قرار صادر شده نیز قابلیت تجدیدنظر خواهد داشت ولی اگر حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر نباشد، قرار صادر شده نیز قابلیت تجدیدنظر نخواهد داشت.
الف) قرار ابطال یا رد دادخواست که از دادگاه صادر شود (نه از سوی مدیر دفتر)
ب) قرار رد دعوا یا عدم استماع آن
ج) قرار سقوط دعوا
د) قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا
مطالب مرتبط با آرای قابل تجدید نظر :
۱- روش دفاع در دادگاه و جلسه رسیدگی و ایرادات دادرسی
۲- نمونه رای و دادخواست اعتراض ثالث اجرائی