رای شماره ٢٣٩٧ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال نامه شماره ٣٧٧۵٩٨ ـ ١٣٩٧/٧/٢٠ رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت سازمان اداری و استخدامی کشور
١٣٩٨/٩/٣ ٩٧٠٣۴۶٨شماره

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران یک نسخـه از رأی هیأت عمـومی دیـوان عـدالت اداری به شمـاره دادنـامـه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١٢٣٩٧ مورخ ١۴/٨/١٣٩٨ با موضوع: «ابطال نامه شماره ٣٧٧۵٩٨ ـ ٢٠/٧/١٣٩٧ رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت سازمان اداری و استخدامی کشور » جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

تاریخ دادنامه: ١۴/٨/١٣٩٨ شماره دادنامه: ٢٣٩٧ شماره پرونده: ٩٧/٣۴۶٨

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای احمد تسلیمی فر

موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ٣٧٧۵٩٨ ـ ٢٠/٧/١٣٩٧ رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت سازمان اداری و استخدامی کشور

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره ٣٧٧۵٩٨ ـ ٢٠/٧/١٣٩٧ رئیس امور مدیریت شاغل و نظام های پرداخت سازمان اداری و استخدامی کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«احتراماً به موجب ماده ٣ آیین نامه اجرایی نحوه تعیین فوق العاده ایثارگری، نشانها و خدمات اداری در مناطق جنگ زده و بند ٢ ماده ۶٨ قانون لایحه خدمات کشوری موضوع ابلاغیه شماره ٢٠۶/۴٠/١١/ط ـ ٢١/١٠/١٣٨٨ ستاد کل نیروهای مسلح، سه چهارم خدمات کارکنان وظیفه که توسط ارتش جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کمیته انقلاب اسلامی و … به جبهه و مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس اعزام شده اند خدمت داوطلبانه محسوب می گردد که مدارک تقدیمی از فرماندهی ناحیه مقاومت بسیج نیشابور به شماره نامه ٨٢٧/۵٢٧/زم ـ ۴/٢/١٣٩٧ نامه فرماندهی سپاه امام رضا (ع) به شماره ١٩٢١/۴٠/۵٢٧/زم ـ ۵/٢/١٣٩٧ حکایت از سابقه خدمت داوطلبانه بیش از ٢۵ ماه و پانزده روز اینجانب در جبهه می باشد. نظر به اینکه ابلاغیه شماره ٢٠۶/۴٠/١١/ط ـ ٢١/١٠/١٣٨٨ توسط ستاد کل نیروهای مسلح موضوع سه چهارم خدمت کارکنان وظیفه و … به تصویب رسیده است. حال آن که آقای شاه نظری رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت سازمان امور اداری و استخدامی کشور طی نامه شماره ٣٧٧۵٩٨ ـ ٢٠/٧/١٣٩٧ اعلام نموده است «امتیازات ایثارگری مربوط به خدمت داوطلبان در جبهه، موضوع احتساب سه چهارم خدمت وظیفه کارکنان در جبهه، از تاریخ دستورالعمل شماره ۴۵/١۴/٢٠١/م/۴/ن ـ ١۴/۵/١٣٩١ ستاد کل نیروهای مسلح مجاز است» این در حالیست که مکاتبات برخی از دستگاه های اجرایی از جمله بخشنامه شماره ٧١٠/۵٩ ـ ٢/١١/١٣٩١ معاونت توسعه و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش، نامه شماره ۴٢٨٢۴/١۶/٨٠ ـ ١٧/١١/١٣٩١ مشاور استاندار و مسئول هماهنگی امور ایثارگران استانداری گیلان و نامه شماره ٣٩٣٣/٢٠٩/ د ـ ٨/١٢/١٣٩١ مشاور معاونت توسعه و مدیرکل منابع انسانی و پشتیبانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، صریحاً تاریخ اجرای دستورالعمل ستاد کل نیروهای مسلح موضوع سه چهارم خدمت وظیفه را از ١/١٠/١٣٨٨ اعلام کرده اند. لذا با عنایت به مراتب فوق از آن مقام تقاضای ابطال نامه شماره ٣٧٧۵٩٨ ـ ٢٠/٧/١٣٩٧ رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت سازمان امور اداری و استخدامی کشور و الزام سازمان طرف شکایت به صدور احکام فوق العاده ایثارگری اینجانب از تاریخ ١/١٠/١٣٨٨ مورد استدعاست.» متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

«جناب آقای صفوتی امین

مدیرکل محترم توسعه منابع انسانی ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

با سلام و احترام

بازگشت به نامه شماره ١٢٨٢١٠ ـ ٣/٧/١٣٩٧ اعلام می دارد: بهره مندی رزمندگان گرامی (اعم از شاغل و بازنشسته) از امتیازات ایثارگری مربوط به خدمت داوطلبانه در جبهه، موضوع احتساب سه چهارم خدمت وظیفه کارکنان در جبهه، از تاریخ صدور دستورالعمل شماره ۴۵/١۴/٢٠١/م/۴/ن ـ ١۴/۵/١٣٩١ ستاد کل نیروهای مسلح مجاز می باشد و قبل از این تاریخ موضوعیت ندارد.ـ رئیس امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت» در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس امور حقوقی و قوانین سازمان اداری و استخدامی کشور به موجب لایحه شماره ٧٠٩٠٢١ ـ ١٩/١٢/١٣٩٧ توضیح داده است که:

«مدیر محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

موضوع: شکایت آقای احمد تسلیمی فر

با سلام و احترام

بازگشت به شماره پرونده ٩٧٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠٢٠۶٩ ـ ٢٩/١١/١٣٩٧ به استحضار می رساند: با توجه به هماهنگی به عمل آمده با امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت این سازمان این نتیجه حاصل شد که نامه شماره ٣٧٧۵٩٨ ـ ٢٠/٧/١٣٩٧ امور مدیریت مشاغل و نظام های پرداخت، با موضوع بهره مندی رزمندگان از امتیازات ایثارگری مربوط به خدمت داوطلبانه در جبهه، در رابطه با احتساب سه چهارم خدمت کارکنان درجبهه با استناد به دستورالعمل شماره ۴۵/١۴/٢٠١/م/۴/ن ـ ١۴/۵/١٣٩١ ستاد کل نیروهای مسلح که مقرر می دارد: «به موجب ماده ٣ آیین نامه اجرایی تعیین فوق العاده ایثارگری نشانها و خدمات اداری در مناطق جنگ زده (موضوع بند ٢ ماده ۶٨ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ١٣٨۶ ،(سه چهارم مدت خدمت کارکنان وظیفه جزء خدمت داوطلبانه محسوب می شود» تنظیم شده است. اضافه می نماید ابلاغیه صادره از سوی ستاد کل نیروهای مسلح به شماره ٢٠۶/۴٠/١١/ط ـ ٢١/١٠/١٣٨٨ که مورد استناد نامبرده قرار گرفته است، به منظور استقرار نظام پرداخت در نیروهای مسلح مبتنی بر فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری تهیه شده است و تسری آن به کارکنان وظیفه سایر دستگاه ها توجیه قانونی ندارد. علاوه بر مراتب فوق موارد زیر را نیز اعلام می دارد: استناد شاکی در این زمینه برخی از مکاتبات دستگاه ها می باشد که این مکاتبات نمی تواند ملاک عمل باشد. شاکی دلایلی مبنی بر مغایرت نامه مورد تقاضا برای ابطال با قانون یا شرع و یا تجاوز از اختیارات و … ارائه ننموده و اعتراض می نماید به این امر که چرا به جای اینکه به مکاتبات دستگاه ها استناد شود به دستورالعمل شماره ۴۵/١۴/٢٠١/م/۴/ن ـ ١۴/۵/١٣٩١ ستاد کل نیروهای مسلح استناد شده که البته این گونه اعتراض امر بدیعی است. خواسته اصلی شاکی در واقع اصلاح تاریخ اجرای حکم کارگزینی صادره در مورد خود می باشد که رسیدگی به این امر به عهده شعب دیوان می باشد نه هیأت عمومی. با توجه به مطالب فوق تقاضای رد شکایت شاکی را دارد.» هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١۴/٨/١٣٩٨ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

در ماده مقرره مورد شکایت نه از جهتی که شاکی بیان داشته است بلکه به دلایل زیر ابطال می شود. اولاً ١١٧ قانون مدیریت خدمات کشوری، نیروهای مسلح از شمول قانون مذکور مستثنی شده اند و در خصوص نیروهای نظامی و انتظامی مطابق نظر مقام معظم رهبری عمل می شود. در این ارتباط ستاد کل نیروهای مسلح طی گردش کار شماره ٧۴۶۵۶ ـ ٢٠/١٠/١٣٨٨ از محضر مقام معظم رهبری درخواست کرده است تا فصول دهم و سیزدهم قانون مدیریت خدمات کشوری با لحاظ ویژگی های خاص نیروهای مسلح به نیروهای مسلح تسری یابد که مورد موافقت معظم له واقع شده و متعاقب آن آیین نامه های مربوط به اجرای این فصول شامل ١٣ آیین نامه از جمله آیین نامه اجرایی نحوه تعیین فوق العاده ایثارگری، نشان ها و خدمات اداری در مناطق جنگ زده (موضوع بند ٢ ماده ۶٨ قانون مدیریت خدمات کشوری ) توسط ستاد کل نیروهای مسلح تهیه و طی گردش کار شماره ٧۴۶۵۶ ـ ٢٠/٨/١٣٨٨ با تأیید مقام معظم رهبری جهت اجرا در نیروهای مسلح ابلاغ شده است. بنا به مراتب فوق، آیین نامه هایی که در راستای گردش کار فوق تهیه شده است صرفاً در : بر اساس نیروهای مسلح قابلیت اجرا دارد و قابل تسری به سایر دستگاه های اجرایی نمی باشد. ثانیاً قانون خدمت نظام وظیفه عمومی مصوب سال ١٣۶٣ و اصلاحات بعدی آن خدمت کارکنان وظیفه جنبه تکلیفی داشته و داوطلبانه محسوب نمی شود و بند ٢ ماده ۶٨ قانون مدیریت خدمات کشوری، پرداخت فوق العاده ایثارگری را برای ایثارگرانی مقرر داشته که خدمت داوطلبانه در جبهه داشته باشند، بنابراین : بند ٣ آیین نامه اجرایی نحوه تعیین فوق العاده ایثارگری، نشان ها و رزمندگان وظیفه را در بر نمی گیرد. ثالثاً خدمات اداری در مناطق جنگ زده (موضوع بند ٢ ماده ۶٨ قانون مدیریت خدمات کشوری) ستاد کل نیروهای مسلح که در آن مقرر شده: «سه چهارم مدت خدمت کارکنان پایور و وظیفه که توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کمیته، شهربانی و ژاندارمری (نیروی انتظامی)، وزارت سپاه و وزارت دفاع و جهاد سازندگی سابق به جبهه و مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس اعزام شده اند، خدمت
داوطلبانه تلقی می گردد.» به جهت اخذ تأییدیه خاص از فرماندهی معظم کل قوا صرفاً در سطح نیروهای مسلح قابلیت اجرا دارد و قابل تسری به سایر دستگاه های اجرایی نیست. مضافاً اینکه براساس سند راهبردی خدمات رسانی به رزمندگان که به پیشنهاد مشترک ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد بند (ی) ماده (۴۴ (قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ١٣٨٩ـ و تبصره بند (و) ماده (١ (قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران طی شماره ۵٠۶٣٩/ت۴٩١٨۵ ـ ٢٣/۴/١٣٩۴ به تصویب هیأت وزیران رسیده است، در بند ٩/٢ آن مقرر شده: «رزمندگان در این سند از نظر شغلی و وضعیت استخدامی و نحوه حضور در مناطق جنگی و عملیاتی و امنیتی (موظف یا داوطلبانه) به چهار گروه تقسیم می گردند: ب ـ گروه دوم) کارکنان وظیفه نیروهای مسلح «موظفی» و صرفاً در تبصره ٢ این بند مقرر داشته: «در خصوص آن دسته از کارکنان نیروهای مسلح (اعم از کادر ) که بر اساس اختیار خود و داوطلبانه در مأموریت جنگی شرکت می کنند از امتیازات داوطلبین برخوردار خواهند شد.» بنابر این مقرره مورد شکایت از این جهت که احتساب سه چهارم خدمت وظیفه کارکنان در جبهه را به طور مطلق داوطلبانه مقرر کرده است، صرف نظر از زمان اجرای آن، به علت مغایرت با موازین قانونی یاد شده با استناد به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی