رأی شماره ١٣٧۴ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
با موضوع: ابطال جدول حداقل معدل کل برای پذیرش مدارک تحصیلی مندرج در دستورالعمل پذیرش مدارک تحصیلی شاغلین پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران مصوب ١٣٩٣/۴/٢٢ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
شماره ٩٧۶ /٩۶/هـ ١٣٩٧/٢/٢۴
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس محترم هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ١٣٧۴ مورخ ١٣٩/۶/۶ ٧ جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین
تاریخ دادنامه: ١٣٩٧/۶/۶
شماره دادنامه: ١٣٧۴
کلاسه پرونده: ٩٧۶/٩۶
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری.
شاکی: خانم افسانه باقری نقره دهی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل پذیرش مدارک تحصیلی شاغلین پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران مصوب ١٣٩٣/۴/٢٢ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال دستورالعمل پذیرش مدارک تحصیلی شاغلین پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران مصوب ١٣٩٣/۴/٢٢ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«ریاست محترم دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراماً به استحضار می رساند اینجانب دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی از دانشگاه پیام نور می باشم.
لازم به ذکر است جهت لحاظ شدن مدرک تحصیلی پس از فارغ التحصیلی در تاریخ ١٣٩٣/١٠/٣ گواهینامه موقت پایان تحصیلات را به پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران ارائه نمودم اما ایشان فرمودنـد بـه دلیل معـدل زیر ١۶ و مغایـرت بـا مـاده ٢ دستورالعمل پذیرش مدرک تحصیلی شاغلین پژوهشگاه نمی توانند مدرک تحصیلی اینجانب را لحاظ کنند و از پذیرش و احتساب آن خودداری نمودند.اکنون با توجه به اینکه دستورالعمل فوق الذکر در مورخ ١٣٩٣/۴/١۵ تصویب گردیده و اینجانب نیز در تاریخ ١٣٩٣/۶/٣١ فارغ التحصیل شدم لذا اجرایی شدن این دستورالعمل برای بنده شرعی و قانونی نمی نماید چرا که اگر مدیران مربوطه در پژوهشگاه خواهان اجرایی شدن این امر بوده اند می باید زمانی اعلام و اجرا کنند که محلی برای کسب یا اصلاح یا افزایش معدل وجود داشته باشد.
ضمناً شایان ذکر است دستورالعمل مورد اشاره فاقد ادله موجه و مستند قانونی می باشد و در هیچ کجای قانون در رابطه با شرط معدل اشاره نشده است، بنابراین با عنایت به موارد مطروحه خواهشمندم جهت جلوگیری از تضییع حقوق حقه اینجانب وفق مواد ١٠ و ١١ قانون دیوان عدالت اداری دستورات مقتضی را مبذول فرمایید.»
متن دستورالعمل مورد اعتراض به قرار زیر است:
«دستورالعمل پذیرش مدارک تحصیلی شاغلین پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
ماده١ :ارتقاء مدرک تحصیلی کارکنان مشروط به مرتبط بودن با شغل مورد تصدی و پس از تأیید مدیر مربوطه جهت بررسی به هیأت اجرایی ارجاع داده خواهد شد.
ماده٢ :شرایط احراز جهت پذیرش مدرک در هیأت اجرایی به شرح ذیل می باشد:
ـ مدارک تحصیـلی کاردانـی مرتبـط از دانشگاههـای معتبـر بدون شرط معـدل پذیرفته می شود.
ـ سقف پذیرش مدرک تحصیلی مقطع کارشناسی است و مدرک کارشناسی ارشد با شرط ارائه گزارش توجیهی توسط مدیر مربوطه مبنی بر نیاز به مدرک بالاتر در شغل مورد تصدی قابل بررسی است.
ـ فراغت از تحصیل از یکی از دانشگاههای معتبر داخل و خارج از کشور
ـ حداقل معدل کل برای پذیرش مدارک تحصیلی به شرح ذیل می باشد:
دانشگاه کارشناسی کارشناسی ارشد
سراسری ١٣ ۵/١۴
پیام نور و آزاد اسلامی ١۵ ١۶
علمی ـ کاربردی و غیر انتفاعی ١۶ ١٧
ـ تأیید مدارک مثبته توسط هیأت اجرایی
ماده٣ :مدرک تحصیلی می بایست الزاماً در سال اخذ مدرک به پژوهشگاه ارائه گردد. در غیر این صورت در صورت تأیید، صدور حکم یا قرارداد ارتقاء مدرک از ابتدای سال ارائه مدرک تحصیلی و بدون توجه به سال فارغ التحصیلی انجام خواهد شد.
ماده۴ :کلیه کارکنان در صورت ارتقاء مدرک تحصیلی موظف به انجام امور سابق و کلیه امور محوله از جانب مدیر خود بوده و امتناع از انجام امور مذکور تخلف اداری محسوب خواهد شد.
ماده۵ :در صورت ارائه مدرک تحصیلی دکتری توسط کارکنان، پژوهشگاه هیچ گونه تعهدی در قبال پذیرش مدرک و تبدیل وضعیت اعضای غیر هیأت علمی به هیأت علمی نخواهد داشت و این امر بر اساس ضوابط جذب اعضای هیأت علمی صورت خواهد گرفت.این دستورالعمل در تاریخ ١٣٩٣/۴/١۵ در جلسه هیأت اجرایی پژوهشگاه مطرح و مورد تصویب قرار گرفت.»
در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیأت عمومی برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه ای که به شماره ١٧٢٨ ـ ١٣٩۶/٩/۴ ثبت دفتر اداره کل امور هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری شده اعلام کرده است که:
«احتراماً اینجانب افسانه باقری نقره دهی در خصوص اخطاریه رفع نقص کلاسه پرونده ١٠١٧/٩۶ به شماره پرونده ٩۶٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠١٣٨۵ ـ ١٣٩۶/٨/١۴ مبنی بر اعلام مغایرت داشتن مصوبه با کدام قانون، ذیلاً به استحضار می رساند:
١ـ تبصره ١ ماده واحده قانون ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشور در ساعات اداری مصوب ١٣٧٢/١٠/١۴ مجلس شورای اسلامی.
٢ـ ماده ٢ آیین نامه اجرایی قانون فوق الذکر ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشوری در ساعات اداری مورخ ١٣٧٣/۴/١٢ به شماره .١٨/۴/١٣٧٣ ـ هـ١٣١ت/١۶٨٨۴
٣ ـ تبصره ٢ ماده ۴٩ فصل هفتم ارزیابی عملکرد و توانمندسازی آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران در هیچ یک از مصوبه و قانونهای فوق که مجوز قبولی مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد را منوط به شرط معدل بالای ١۶ اعلام ننموده اند. ضمناً از نظر خلاف شرع ادعایی ندارم.»
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره ٧/٧۵/٢٢١٩٩۶ـ ١٣٩۶/٩/٢٧ توضیح داده است که:
«مدیر دفتر محترم هیأت عمومی
با سلام و احترام
عطف به پرونده کلاسه ٩٧۶/٩۶ در خصوص شکایت خانم افسانه باقری نقره دهی به طرفیت وزارت متبوع و پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران به خواسته ابطال دستورالعمل پذیرش مدرک تحصیلی شاغلی در پژوهشگاه یاد شده به استحضار می رساند:
نظر به اینکه مطابق ماده ١٠ قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی دارای شخصیت حقوقی مستقل هستند لذا طرح هرگونه دعوایی در رابطه با اقدامات دانشگاه و موسسات مذکور می باید صرفاً به طرفیت مراجع یاد شده صورت گیرد. لذا با عنایت به بند پ ماده ۵٣ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رد شکایت مطروحه مورد تقاضاست.»
رئیس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران نیز به موجب لایحه شماره ١٨٨٢۶ ـ ١٣٩۶/١١/١۶ اعلام کرده است که:
«احتراماً در خصوص پرونده کلاسه ٩٧۶/٩۶ ـ ١٣٩۶/١٠/١٨ با شماره پرونده ٩۶٠٩٩٨٠٩٠۵٨٠١٣٨۶ در ارتباط با شکایت سرکار خانم افسانه باقری نقره دهی مبنی بر ابطال دستورالعمل پذیرش مدرک تحصیلی پژوهشگاه که در آن هیأت تحت رسیدگی است به
استحضار می رساند: پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران از موسسات پژوهشی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می باشد که دارای اساسنامه مصوب شورای گسترش آموزش عالی بوده و تابع قوانین و مقررات استخدامی مصوب هیأت امناء خود عمل می نماید. در اجرای بند ٨ ماده١ آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیأت علمی، هیأت اجرایی منابع انسانی پژوهشگاه با ترکیب و اختیارات مصرح در دستورالعمل نحوه تشکیل و وظایف هیأت اجرایی منابع انسانی تشکیل شد که یکی از وظایف آن اجرای مواردی است که در حوزه مدیریت منابع انسانی از سوی هیأت امناء ارجاع می گردد.
بر این اساس مدرک کارشناسی سرکار خانم افسانه باقری در سال ١٣٩٢ پس از طرح در هیأت اجرایی مورخ ١٣٩٢/٢/٣٠ به اتفاق آراء مورد موافقت هیأت قرار گرفت لیکن ادامه تحصیل نامبرده منوط به کسب مجوز از هیأت اجرایی پژوهشگاه اعلام گردید. در سال ١٣٩٣ با ارائه مدرک کارشناسی ارشد به فاصله یک سال از اعمال مدرک قبلی، هیأت اجرایی پژوهشگاه به استناد دستورالعمل پذیرش مدرک تحصیلی به دلیل عدم کسب حد نصاب معدل لازم (١۶ (مدرک نامبرده مورد پذیرش قرار نگرفت هر چند دستورالعمل پذیرش مدرک تحصیلی در طول اشتغال به تحصیل مشارالیها ابلاغ و اجرایی گردیده بود ولیکن به استناد بخشنامه شماره ١٧٠٠۶١ـ ١٣٩٣/١٢/٢۴ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که به تأیید هیأت امناء پژوهشگاه رسیده بود مدرک تحصیلی کارشناسی نامبرده برای یک بار مورد پذیرش قرار گرفته بود و تکلیف قانونی وجود نداشت که پژوهشگاه مکلف شده باشد تا مدرک تحصیلی بالاتر را مورد پذیرش قرار دهد، نامبرده قبل از شروع به تحصیل با توجه به رشته و مقطع پیش بینی شده در شرایط احراز شغل و نیاز دستگاه به سطح بالاتر تحصیلی موافقت کتبی دستگاه را با ادامه تحصیل خود را جلب ننموده بود عـدم کسب مجوز ادامـه تحصیل از هیأت اجـرایی، عـدم موافقت مـدیر مربوطه و همچنین نزدیک شدن به پایان خدمت ایشان عملاً امکان بهره مندی از مهارتهای ایشان را فراهم نمی ساخت از این رو ادامه تحصیل و ارتقاء علمی هر کارمندی در حین خدمت صرفاً تابع مقررات و ضوابط هیأت اجرایی مصوب هیأت امناء دستگاه متبوع امکان پذیر خواهد بود که بدین شکل توسط مشارالیها عمل نشده است لذا خواهشمند است حکم به رد شکایت نامبرده را صادر فرمایید. ضمناً با عنایت به اینکه مصوبه شماره ١۵/٢۵۴۶٢۴ ـ ١٣٩۴/١١/٢٧ هیأت امنای این پژوهشگاه مستند به بخشنامه شماره ١٧٠٠۶١ـ ١٣٩٣/١٢/٢۴ سازمان مدیریت و برنامه ریزی می باشد ابطال مصوبه مذکور بدون بررسی و اعلام نظر در خصوص بخشنامه فوق الذکر غیر ممکن می باشد.»
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٧/۶/۶ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه در جدول مورد شکایت از حیث پذیرش مدرک تحصیلی دانشگاهها برای ارتقاء مستخدم بین مدارک صادره از دانشگاههای مختلف اعمال تبعیض شده است و با توجه به معتبر بودن کلیه دانشگاههای موصوف، جدول مورد شکایت با حکم بند ٩ اصل سوم قانون اساسی به جهت اعمال تبعیض ناروا و مدلول آراء شماره ٢١٠ ـ ١٣٨۵/۴/١١ و ١٣٠۶ ـ ١٣٨۶/١١/٩ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایر تشخیص شد و به استناد بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود. رسیدگی به خواسته موردی شاکی به شعبه دیوان عدالت اداری ارجاع می شود.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی