رأی شماره ٧۴٧ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری (ابطال بند ٩ )

با موضوع: ابطال بند ٩ صورتجلسه مورخ ١٣٩۵/٣/٢۵ مصوب شورای اسلامی شهر هشتگرد
شماره ٩۵/٢٧/هـ ١٣٩۶/٨/٣٠

بسمه تعالی

جناب آقای جاسبی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٧۴٧ مورخ ١٣٩۶/٨/٩ با موضوع:

«ابطال بند٩ صورتجلسه مورخ ١٣٩۵/٣/٢۵ مصوب شورای اسلامی شهر هشتگرد» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

تاریخ: ١٣٩۶/٨/٩

شماره دادنامه: ٧۴٧

کلاسه پرونده: ٩۵/٢٧

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : سازمان بازرسی کل کشور

موضوع شکایت و خواسته : ابطال بند ٩ صورتجلسه مورخ ١٣٩۵/٣/٢۵ مصوب شورای اسلامی شهر هشتگرد

گردش کار : معاون حقوقی و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب دادخواست ابطال بند ٩ صورتجلسه مورخ ١٣٩۵/٣/٢۵ مصوب شورای اسلامی شهر هشتگرد را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«رییس محترم دیوان عدالت اداری

سلام علیکم

احتراماً، به پیوست تصویری از گزارش اداره کل بازرسی استان البرز و مستندات مرتبط با آن راجع به مغایرت مصوبات شورای اسلامی هشتگرد با قوانین و مقررات موضوعه که در کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاههای اداری با قانون این سازمان مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است، ارسال می گردد به حکایت گزارش مزبور:

الف ـ شورای اسلامی شهر هشتگرد به موجب بند (١ ) بیست و چهارمین جلسه فوق العاده و رسمی مورخ ١٣٩٢/١٠/٣٠ اقدام به تصویب لایحه پیشنهادی شهرداری مبنی بر پرداخت چهار میلیارد ریال در وجه صندوق رفا ه کارکنان شهرداری هشتگرد تحت عنوان وام قرض الحسنه نموده است در حالی که برابر بندهای ١۴ و ٣٠ ماده ٧١ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، مصوبات شورا می بایست با در نظر گرفتن صرفه و صلاح و با رعایت مقررات آیین نامه مالی و معاملات شهرداری صورت پذیرد که با توجه به بند ١٨ بخشنامه بودجه سال ١٣٩٢ شهرداریهای کشور و بند ١٩ ماده ۴۵ قانون شهرداری و نیز ماده ۴٠ آیین نامه مالی شهرداریها: «پرداخت و مصرف هرگونه وام از محل اعتبارات جاری و عمرانی برای استفاده شخصی کارکنان ممنوع می باشد.»

ب ـ شورای اسلامی شهر مذکور به موجب بند (٩ ) صورتجلسه مورخ ١٣٩٣/٣/٢۵ اقدام به تصویب و دریافت حق الجلسه حضور در کمیسیونهای شهرداری به صورت ثابت و ماهیانه و به مبلغ ١۵/٠٠٠/٠٠٠ ریال نموده است که این امر برخلاف فراز دوم اصل ١۵٣ قانون اساسی مبنی بر پرداخت هر گونه وجه وفق قوانین و ماده ٨ آیین نامه اجرایی قسمتی از تبصره ٢ ماده ۴٣ قانون استخدامی و بند ٧ اصلاح آیین نامه اجرایی اخیرالذکر در تاریخ ١٣٨۵/٧/٣٠ و همچنین بند ٢ ماده ١١ آیین نامه اجرایی تشکیلات و انتخابات و امور مالی شورای شهر مبنی بر لزوم رعایت قوانین و مقررات در تصمیمات شورا و نیز مفاد مربوط به نحوه پرداخت ضوابط مالی بخشنامه بودجه مالی شهرداری کشور (بند ٢۴ و ١٨ سالهای ١٣٩٣ ،١٣٩٢ ) و ماده ۴ آیین نامه اجرایی نحوه پرداخت حق جلسه اعضای شورای شهر می باشد.

ج ـ شورای شهر یاد شده به موجب بند (٣) صورتجلسه مورخ ١٣٩٠/١٢/۶ و بند (١ (صورتجلسه مورخ ١٣٩٠/٩/٢۶ اقدام به تصویب پرداخت پاداش به اعضای کمیسیونهای شهرداری (از جمله اعضای شورا) و نیز اعضای کمیته تطبیق مصوبات فرمانداری را نموده است که مغایر با بند (ط) از فصل مربوط به تنظیم امور مالی قانون بودجه سال ١٣٧٧ و تبصره ٢٩ قانون بودجه سال ١٣۴۴ کل کشور و نیز مغایر با فراز دوم اصل ۵٣ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می باشد.

بنا به مراتب بند (١ (بیست و چهارمین جلسه فوق العاده و رسمی مورخ ١٣٩٢/١٠/٣٠ ،بند (٩ (صورتجلسه مورخ ١٣٩٣/٣/٢۵ ،بند (٣) جلسه مورخ ١٣٩٠/١٢/۶ و بند (١ (صورتجلسه مورخ ١٣٩٠/٩/٢۶ شورای اسلامی شهر هشتگرد مغایر با فراز دوم اصل ۵٣ قانون اساسی، بندهای ١۴ و ٣٠ ماده ٧١ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور، بند ١٩ ماده ۴۵ قانون شهرداریها،بند (ط) از فصل مربوط به تنظیم امور مالی قانون بودجه سال ١٣٧٧ و تبصره ٢٩ قانون بودجه سال ١٣۴۴ کل کشور و خارج از حدود و اختیارات واضع تشخیص می گردد.

خواهشمند است دستور فرمایید در اجرای تبصره (٢) ماده (٢) قانون تشکیل این سازمان موضوع در هیأت عمومی آن دیوان مطرح و به طور فوق العاده و خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار گیرد. موجب امتنان است که از تصمیم متخذه این سازمان را مطلع فرمایند. »

متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:

«٩ـ در پاسخ به درخواست شماره ٢۵/۵۶٢۵ ـ ١٣٩٣/٢/٢۴ شهرداری هشتگرد با عنایت به نامه شماره ٣/٣۶٩٠ـ ١٣٩٣/٢/٣١ معاونت برنامه ریزی و اداری مالی فرمانداری شهرستان ساوجبلاغ و با توجه به قصد شهرداری نسبت به پرداخت حق الجلسه اعضای کمیسیونهای ماده ١٠٠ و ٧٧ ،انجام، تحویل معاملات عمده و ناظر حراست، بند ٢٠ ماده ۵۵ و کمیسیون فضای سبز ماهیانه مبلغ ١٢/٠٠٠/٠٠٠ ریال (معادل یک میلیون و دویست هزار تومان) از محل ماده ۵ ردیف ٢٠۵۵١٠ وظیفه خدمات اداری و شهری به هر یک از اعضا از ابتدا لغایت پایان سال جاری، لذا موضوع در جلسه شورا مطرح و با ٨ رأی موافق به شهرداری اجازه داده می شود نسبت به پرداخت مبلغ ١۵/٠٠٠/٠٠٠ ریال (معادل یک میلیون و پانصد هزار تومان) به عنوان حق الجلسه به هر یک از اعضای کمیسیونهای مـاده ١٠٠ و ٧٧ ،انجـام، تحـویل معاملات عمده و ناظر حراست، بند ٢٠ ماده ۵۵ و کمیسیون فضای سبز به صورت مـاهیانه از ابتدا لغایت پایان سـال جاری به استناد بند ٩ ماده ٧١ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی شهرها ضمن رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه اقدام نماید. »

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر هشتگرد به موجب لایحه شماره ١٨/۴۶٧/ش ـ ١٣٩۵/٢/١٩ توضیح داده است که:

« مدیر محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

با سلام

احتراماً، در خصوص دادخواست سازمان بازرسی کل کشور علیه شورای اسلامی شهر هشتگرد تحت کلاسه شماره ٩۴٠٩٩٨٠٩٠٠٠٠۵٨٠٠۶١١ـ ١٣٩۵/١/١۶ موارد ذیل را جهت استحضار به عرض می رساند:

در خصوص بند الف مبنی بر پرداخت وام قرض الحسنه به صندوق رفاه کارکنان شهرداری به استحضار می رساند شورای اسلامی شهر هشتگرد با توجه به درخواست شماره ٢۵/١٩٧٣٣ ـ ١٣٩٢/١٠/٢٣ شهرداری هشتگرد منضم به تقاضای شماره ١٩٢٧۵ ـ ١٣٩٢/١٠/١۶ هیأت مدیره صندوق رفاه کارکنان شهرداری هشتگرد به استناد ماده ۴۴ آیین نامه استخدامی کارکنان شهرداریهای کشور مصوب ١٣٨١/٨/١۵ در جهت ایجاد تسهیلات رفاهی قرض الحسنه برای کارکنان و بند ١٣ ماده ٧۶ قانون وظایف شورای اسلامی شهر نسبت به تصویب وام قرض الحسنه به مبلغ ۴/٠٠٠/٠٠٠/٠٠٠ ریال معادل چهارصد میلیون تومان در وجه صندوق رفاه کارکنان شهرداری هشتگرد اقدام نموده است که برابر مستندات موجود طی دو مرحله شهرداری مبلغ ٢/۶٠٠/٠٠٠/٠٠٠ ریال به صورت وام در وجه صندوق با بازپرداخت ۶٠ ماهه واریز و تا مورخ ١٣٩۵/۵/٣١ مبلغ ۵٨٨/٣٠٠/٠٠٠ ریال در وجه شهرداری مسترد گردیده است.

ضمناً در خصوص دریافت وام ۶ نفر از اعضای شورای اسلامی از صندوق رفاه کارکنان شهرداری هشتگرد برابر موافقت هیأت مدیره صندوق و پس از واریز حق عضویت از سوی اعضای شورا به عنوان یک عضو حقیقی بـه مبلغ ٣٠٠/٠٠٠/٠٠٠ ریال وام با بازپرداخت ٣٠ ماهه به هر یک از نامبردگان پرداخت و تاکنون جمعاً مبلغ ٩٧٧/٩٢٨/۴٠۵ ریال را از محل وام اعضای شورا در وجه صندوق برابر مستندات منضم مستهلک گردیده است و مانده وام مبلغ ٨٢٢/٠٧١/۵٩۵ ریال می باشد که تا پایان سال جاری طی اقساط مورد توافق می بایست مسترد گردد.

در خصوص بند ب بابت پرداخت حق الجلسه حضور به اعضای کمیسیونهای شهرداری، همان گونه که مستحضرید، اعضای کمیسیونهای شهرداری متشکل از نماینده دادگستری، نماینده استانداری و نماینده شورای اسلامی شهر می باشد و هر یک از اعضای یاد شده دارای حکم حقوقی متفاوت می باشند و همچنین به استناد ماده ١۴ مکرر مصوب ١٣٨٢ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورا عضویت در شورا افتخاری است و شغل محسوب نمی گردد، لذا فاقد حکم حقوقی بوده و صرفاً به میزان حضور در جلسات رسمی و فوق العاده شورا از محل اعتبارات شورای اسلامی بر اساس یک شصتم حقوق شهردار حق الجلسه دریافت می نمایند. لذا محاسبه حقالجلسه بر اساس ماده ٨ آیین نامه اجرایی قسمتی از تبصره ٢ ماده ۴٣ قانون استخدامی و بند ٧ اصلاح آیین نامه اجرایی مورخ ١٣٨۵/٧/٣٠ به دلایل زیر ممکن نیست:

الف) به دلیل تفاوت در احکام حقوقی هر یک از اعضای کمیسیون در صورت اقدام برابر قانون مذکور حق الجلسات هر یک از اعضا در قبال انجام کار مشابه مدت زمان مشابه متفاوت خواهد بود.

ب) به دلیل صراحت قانونی مبنی بر عضویت شورا در کمیسیونهای شهرداری، محاسبه حق الجلسه به دلیل نداشتن حکم حقوقی اعضای شورای اسلامی بر اساس قانون مذکور مقدور نمی باشد.

ج) اخذ حکم حقوقی قضات و نماینده استانداری جهت محاسبه حق الجلسه استانداری مقدور نمی باشد.

د) جلسات کمیسیون بعد از وقت اداری و خارج از وظایف ذاتـی محل خـدمت اعضای عضو کمیسیون بـوده، لذا محاسبه بر مبنای ماده قانونی مذکور مقدور نمی باشد.

لذا شورای اسلامی شهر هشتگرد بر اساس رویه کلیه شهرداریها کشور و سنوات گذشته سالیانه بر اساس درخواست شهرداری نسبت به تصویب حق الجلسه اعضای کمیسیون با هماهنگی فرمانداری شهرستان جهت ایجاد رویه مناسب و برابر در سطح کلیه شهرداریهای شهرستان اقدام می نماید.

در خصوص بند ج مبنی بر پرداخت پاداش به اعضای کمیسیونهای شهرداری در پایان سال جاری، به استحضار می رساند، بر اساس رویه کلیه شهرداریها و سنوات گذشته پس از هماهنگی با فرمانداری شهرستان به منظور تقدیر از همکاری اعضای کمیسیونهای شهرداری و با توجه به برگزاری جلسات فوق العاده و خارج از نوبت جهت تسریع در انجام امور کمیسیونها، شورای اسلامی به استناد درخواست شهرداری، نسبت به تصویب یک حق الجلسه در پایان سال جاری به عنوان پاداش پس از کسر کسورات قانونی در وجه کلیه اعضای کمیسیونها اقدام نموده است. لذا مراتب جهت استحضار به حضورتان ارسال می گردد. »

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩۶/٨/٩ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

طبق تبصره ٢ ماده ۴٣ قانون استخدام کشوری مصوب سال ١٣۴۵ با اصلاحات بعدی، پرداخت حق حضور در جلسه و غیـره کارمنـدان در غیرسـاعات اداری مرتبط با شغل طبق آیین نامه ای که با پیشنهاد سازمان امـور اداری و استخدامـی و تصویب هیأت وزیـران خواهد بـود و در ماده ٨ آیین نامه مذکور مدت حضور و حق الجلسه معین شده است و در قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران و اصلاحات بعدی مستند قانونی بر پرداخت حق الجلسه اعضای کمیسیونهای ماده ١٠٠ و ٧٧ قانون شهرداری و دیگر کمیسیونهایی که در شهرداری تشکیل می شود توسط شورای اسلامی شهر وجود ندارد، بنابراین بند ٩ مصوبه جلسه ١٣٩٣/٣/٢۵ شورای اسلامی شهر هشتگرد مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی