رای شماره ١٩٢۶ ـ ١٣٩٧/١٠/١٨ هیات عمومی دیوان عدالت اداری
١٣٩٧/١١/٢۴ ٩۶٠١٢۶٣ شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران
با سلام
یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٧٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٩٢۶ مورخ ١٨/١٠/١٣٩٧ جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین
تاریخ دادنامه : ١٨/١٠/١٣٩٧ شماره دادنامه: ١٩٢۶ شماره پرونده : ٩۶/١٢۶٣
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : آقای غلامعباس کافی و خانم میترا افتخاری یزدی با وکالت آقای عباس افچنگی
موضوع شکایت و خواسته : ابطال مصوبه یکصد و شصت و دومین جلسه شورا به شماره ١٠٣٩۶ـ۴/۴/١٣٨۵ ،شصت و نهمین جلسه شورا به شماره ٢۴٧٢ـ ٢۵/١٠/١٣٨۶ ،شصت و سومین جلسه شورا به شماره ٢١٠٠ ـ ١٣/٩/١٣٨۶ و پنجاهمین جلسه شورا به شماره ١٣٣٨ ـ ١٧/٧/١٣٨۶ از مصوبات شورای اسلامی شهر سبزوار گردش کار : آقای عباس افچنگی به وکالت از آقای غلامعباس کافی و خانم میترا افتخاری یزدی به موجب درخواستی که به شماره ٣٢۶٢٢ـ ٢٩/٨/١٣٩۶ ثبت دفتر اداره کل امور هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری شده اعلام کرده است که:
«ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
احتراماً اینجانب عباس افچنگی وکیل غلامعباس کافی و میترا افتخاری یزدی به استحضار می رساند: طبق ماده ٢ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، تصویب نقشه جامع شهر به عهده شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و تدوین و تصویب طرح تفصیلی شهرها با رعایت ضوابط مربوط به نقشه جامع شهر در زمره وظایف و مسئولیتهای کمیسیون مقرر در ماده ۵ قانون فوق الذکر می باشد. این در حالی است که بر خلاف بند ٢٣ از ماده ٧١ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران که وظایف شورای اسلامی شهر در خصوص شهرسازی، نظارت بر اجرای طرحهای مربوط به ایجاد و توسعه معابر، خیابانها، میادین و فضاهای سبز و تأسیسات عمومی شهر طبق مقررات موضوعه می باشد و لاغیر. شورای اسلامی شهر سبزوار در استان خراسان رضوی با تصویب مصوبه هایی به شماره های ١٠٣٩۶ ـ و اختیارات و حدود از خارج در ١٣٨۶/١٠/٢۵ ـ٢۴٧٢ و ١٣٨۶/٩/١٣ ـ ٢١٠٠ ،١٣٨۶/٧/١٧ ـ ١٣٣٨ ،١٣٨۵/۴/۴ صلاحیت خود چنین مصوب نموده که «با توجه به ایراداتی که در طرح تفصیلی سال ١٣٨۴ بوده بایستی در مناطق طرح ١٣۵٨ ،همان طرح تفصیلی قبلی ١٣۵٨ ملاک عمل قرار گیرد.» این در حـالی است کـه بـا تصویب طـرح تفصیلی سال ١٣٨۴ ،عملاً طرح تفصیلی سال ١٣۵٨ منسوخ شده میباشد و نامه شماره ١۴١۶٢/١٢ـ ٢٠/٢/١٣٩۶ مدیر شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی مؤید صحت این مطالب است که نقشه تفصیلی ملاک عمل شهرستان سبزوار سال ١٣٨۴ می باشد، لذا با امعان نظر به مطالب فوق و با توجه به اینکه مصوبات فوق الذکر بدون رعایت مقررات قانونی فوق الذکر و خارج از حدود و اختیارات شورای اسلامی شهرستان سبزوار تنظیم و تصویب شده است و مصوبات مذکور مغایر هدف و حکم مقنن تلقی می گردد، مستنداً به قسمت دوم اصل ١٧٠ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ و مواد ١٣ و ٩٢ قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٨۵ تقاضای ابطال مصوبات به شورای ١٣٨۶/١٠/٢۵ ـ٢۴٧٢ و ١٣٨۶/٩/١٢ ـ ٢١٠٠ ،١٣٨۶/٧/١٧ ـ ١٣٣٨ ،١٣٨۵/۴/۴ ـ ١٠٣٩۶ های شماره شهر سبزوار مورد استدعاست. ضمناً با توجه به اینکه شهرداری سبزوار اصول مصوبات را در اختیار اینجانب قرار نداده و صرفاً در پرونده کلاسه ٩۵١۵۵٠ شعبه ٣٠ سابق (۶ جدید) دیوان عدالت اداری بدان اشاره که به پیوست ضمیمه می باشد از آن مقام عندالاقتضاء بدواً تقاضای دستورات مقتضی در خصوص ارائه اصول مصوبات از شهرداری سبزوار مستنداً به تبصره ٢ ماده ٢٠ قانون دیوان عدالت اداری مورد استدعاست. »
متن مصوبات مورد اعتراض به قرار زیر است:
الف) مصوبه یکصد و شصت و دومین جلسه شورا به شماره ١٠٣٩۶ ـ ۴/۴/١٣٨۵:
«شهرداری محترم سبزوار
سلام علیکم
احتراماً نظر به درخواست شماره ٣٨٣٣/۵/٢ـ ٢۵/٣/١٣٨۵ فرمانداری شهرستان سبزوار به استحضار می رساند:
شورا در یکصد و شصت و دومین جلسه خود مصوب نمود: ١ محدوده سال ١٣۵٨ طبق طرح تفصیلی سال ١٣۵٨ اعمال گردد. ٢ـ محدوده های الحاقی کلاته سیفر، صالح آباد، قلعه نو، شرق کال عیدگاه و زیر جایگاه نماز جمعه طبق طرح تفصیلی سال ١٣٨۵ اعمال گردد و در بقیه موارد الحاقی به محدوده بعد از اعلام نظر شهرداری مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ـ
رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار »
ب) مصوبه شصت و نهمین جلسه شورا به شماره ٢۴٧٢ـ ٢۵/١٠/١٣٨۶:
«شهرداری محترم سبزوار
سلام علیکم
با سلام و صلوات بر محمدو آل محمد، احتراماً پیرو نامه های شماره ١٣٣٨ ـ ١٧/٧/١٣٨۶ و ٢١٠٠ ـ ١٣/٩/١٣٨۶ موضوع اجرای طرح تفصیلی سال ١٣٨۵ در مناطق شمال شهر و با عنایت به مصوبه شصت و نهمین جلسه شورا، مقتضی است دستور فرمایید نسبت به اجرای طرح تفصیلی سال ١٣٨۵ فقط در قسمت شمال شهر، امتداد و شمال خیابان رازی از امتداد محدوده خدماتی تا انتهای محدوده خدماتی از شرق تا غرب برابر ضوابط طرح و رعایت مقررات و قوانین مربوطه اقدام فرمایند و شروع و ضوابط طرح را طی طلاعیه ای به نظر کلیه مالکین مناطق مذکور برسانند. ـ رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار »
ج) مصوبه شصت و سومین جلسه شورا به شماره ٢١٠٠ ـ ١٣/٩/١٣٨۶:
«شهرداری محترم سبزوار
سلام علیکم
با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد، احتراماً پیرو نامه های شماره ١٣٣٨ـ١٧/٧/١٣٨۶ و ٢١٠٠ـ ١٣/٩/١٣٨۶ موضوع اجرای طرح تفصیلی سال ١٣٨۵ در مناطق شمال شهر و با عنایت به مصوبه شصت و سومین جلسه شورا، مقتضی است دستور فرمایید نسبت به اجرای طرح تفصیلی سال ١٣٨۵ فقط در قسمت شمال شهر، امتداد و شمال خیابان رازی از امتداد محدوده خدماتی تا انتهای محدوده خدماتی از شرق تا غرب برابر ضوابط طرح و رعایت مقررات و قوانین مربوطه اقدام فرمایند و شروع و ضوابط طرح را طی اطلاعیه ای به نظر کلیه مالکین مناطق مذکور برسانند. ـ
رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار »
د) مصوبه پنجاهمین جلسه شورا به شماره ١٣٣٨ ـ ١٧/٧/١٣٨۶:
شهرداری محترم سبزوار
سلام علیکم
ً
احتراماً بازگشت به نامه شماره ١٧۶٣٨ ـ ٢٨/۶/١٣٨۶ به استحضار می رساند: شورا در پنجاهمین جلسه خود مصوب نمود شهرداری در اسرع وقت نسبت به صدور پروانه ساختمانی مسکونی در مناطق اشاره شده طبق طرح تفصیلی سال ١٣٨۵ ـ ١٣٨۴ اقدام نماید. ـ رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار » در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر سبزوار به موجب لایحه شماره ٣٣۴٨٩ ـ ٨/۵/١٣٩٧ توضیح داده است که:
«مدیر محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد، احتراماً در پاسخ به شکایت آقای غلامعباس کافی و خانم میترا افتخاری یزدی موضوع پرونده کلاسه ٩۶٠١٢۶٣ مبنی بر درخواست ابطال مصوبه های شماره ١٠٣٩۶ ـ سبزوار شهر اسلامی شورای ١٣٨۶/١٠/٢۵ ـ٢۴٧٢ و ١٣٨۶/٩/١٢ ـ ٢١٠٠ ،١٣٨۶/٧/١٧ ـ ١٣٣٨ ،١٣٨۵/۴/۴ به استحضار می رساند: با توجه به اینکه طرح تفصیلی مصوب سال ١٣٨۴ شهر سبزوار دارای اشکالات عدیده ای بوده که در آن خیابانهای سطح شهر به سه صورت (دارای تعریض، دارای کاهش عرض و فاقد تعریض) همچنین اختصاص کاربریهای جدید بوده که این موارد به دلیل مسائل مالی و مالکیتی دارای تبعات زیادی بوده و شهرداری سبزوار توان مالی و اعتبارات لازم برای اجرای طرح تعریض و بازگشایی خیابانها را نداشته است، همچنین در خصوص کاهش عرض خیابان نیز احتمال بروز مشکلات مالکیتی بین مالکین حاشیه خیابان و شهرداری محتمل بوده که حل هر کدام از آنها در دادگاههای صالحه سالها به طول می انجامید و عملاً شهرداری وارد معضلات شدید مالکیتی با شهروندان می شده است که شهرداری طی لایحه ای از شورای اسلامی شهر تقاضای اجرای طرح تفصیلی ١٣۵٨ در مناطق طرح تفصیلی قبلی (۵٨ (را نموده و شورای اسلامی شهر سبزوار طی مصوبه شماره ١٠٣٩۶ ـ ۴/۴/١٣٨۵ به شهرداری اجازه داده است پاسخ گویی محدوده سال١٣۵٨ را طبق طرح تفصیلی سال ١٣۵٨ در نظر گرفته و در خصوص سایر مناطق کهدر طرح تفصیلی سال ١٣٨۴ الحاق گردیده است بر اساس طرح تفصیلی ١٣٨۴ پاسخگویی به شهروندان انجام گیرد. قابل ذکر است از سال١٣٨۵ تا کنون یعنی حدود ١٢سال است که شهرداری برابر مصوبه مذکور به شهروندان پاسخگویی می نماید، لذا با عنایت به مراتب مذکور تقاضای رد شکایت نامبرده را دارم. »
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٨/١٠/١٣٩٧ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
طبق ماده ٧ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب سال ١٣۵١ ،شهرداریها مکلّف به اجرای مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران طبق مفاد ماده ٢ می باشند و در موارد ابهام و اختلاف نظر، طبق تبصره ماده مذکور مقرر شده است: « در موارد ابهام و اشکال و اختلاف نظر در نحوه اجرای طرحهای جامع و تفصیلی شهر موضوع ماده ۵ مراتب در شورای عالی شهرسازی مطرح و نظر شورای عالی قطعی و لازم الاجرا خواهد شد ». از طرفی طبق بند ٣۴ ماده ٨٠ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال ١٣٧۵ و اصلاحات بعدی، بررسی و تأیید طرحهای هادی و جامع شهرسازی و تفصیلی و حریم و محدوده قانونی شهرها پس از ارائه آن توسط شهرداری و ارسال آن به مراجع ذیربط قانونی جهت تصویب نهایی از جمله وظایف و اختیارات شوراهای اسلامی شهرها است، بنابراین مصوبات مورد شکایت مبنی بر تجویز اجرای طرح تفصیلی سال ١٣۵٨ با بودن طرح تفصیلی مصوب سال ١٣٨۵ ،مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود. با اعمال ماده ١٣ قانون اخیرالذکر و تسری ابطال به زمان تصویب مصوبه موافقت نشد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی