نظریه مشورتی شماره ۱۱۴۷/۹۵/۷ مورخ ۱۳۹۵/۰۵/۱۶
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
اولاً: رعایت تناسب در تعیین مجازات مرتکب که در مواد ۴ ، ۵ و۸ قانون مبارزه با مواد مخدر و روان گردان با اصلاحات و الحاقات بعدی آمده است، به این معنا است که دادگاه با توجه به میزان مواد مکشوفه در هر بند از سه ماده مذکور، مجازاتی بین حداقل و حداکثر تعیین نماید و این امر بدان معنی نیست که مجازات مرتکب که یک سانتی گرم تریاک از وی کشف شده، طبق بند ۱ ماده ۴ قانون مزبور، لزوماً یک ضربه شلاق باشد؛ چه اینکه ملاک رعایت تناسب، عرف بوده و در نهایت اتخاذ تصمیم در این خصوص حسب مورد با قاضی رسیدگی کننده است.
ثانیاً: با توجه به بند پ ماده ۳۰۳ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، رسیدگی به جرایم موضوع قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۶۷ با اصلاحات و الحاقات بعدی در صلاحیت دادگاه انقلاب است و چنانچه جرم ارتکابی موضوع این قانون از درجه ۷ یا ۸ باشد، به موجب ماده ۳۴۰ قانون آئین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ به طور مستقیم در دادگاه انقلاب مطرح می شود و ملاک تعیین « درجه جرم» ، « مجازات قانونی جرم» است که با توجه به شاخص های ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و تبصره های آن مشخص می گردد، بنابراین در فرض سؤال، اتهام با هر یک از بندهای موضوع مواد ۵ و ۸ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر منطبق باشد، مجازات ذکر شده در آن بند که همان « مجازات قانونی جرم» است ( صرف نظر از اینکه با رعایت تناسب چه مجازاتی از سوی دادگاه برای متهم تعیین می شود) ملاک تعیین درجه جرم و اعمال مقررات ماده ۳۴۰ قانون آئین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ است و متناسب کردن این مجازات توسط دادگاه تأثیری در این امر ندارد