نظریه مشورتی شماره ۱۶۶۱/۹۵/۷ مورخ ۱۳۹۵/۰۷/۱۳

استعلام :
۱- احتراما درخصوص ماده ۷۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که پیرو درخواست قاضی اجرای احکام کیفری از دادگاه صورت می گیرد آیا می تواند در صورتی که ترتیب پرداخت ضرر و زیان شاکی معین گردیده محکومیت حبس متهم را تعلیق نمود با این استدلال که تعلیق مجازات نوعی تخفیف محسوب می گردد و آیا چنین تصمیمی قطعی است یا قابل تجدید نظر؟ ۲-آیا پس از صدور حکم توسط دادگاه و قطعی شدن آن و قبل از معرفی متهم به زندان می توان با تقاضای محکوم علیه قرار تعلیق اجرای مجازات صادر نمود و رد صورتی که امکان آن میسر است آیا تصمیم دادگاه در این خصوص قطعی است یا قابل تجدید نظر؟ (ماده ۴۹ قانون مجازات اسلامی ) ۳-نظر به اینکه وفق ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی مجازات معاون در جرایم تعزیری یک تا دو درجه پائین تر از مجازات جرم ارتکابی است مجازات معاونت در جرایم تعزیری درجه ۸ به چه نحوی تعیین می گردد ؟/ب
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱- اعمال مقررات ماده ۷۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ که در فصل نهم (مجازات¬های جایگزین حبس) پیش-بینی شده است، صرفا ناظر به “مجازات¬های جایگزین حبس” است و به سایر مجازات¬ها تسری ندارد و اصولا این ماده ارتباطی به تعلیق اجرای مجازات که در فصل ششم بخش دوم کتاب اول قانون مجازات اسلامی (ماده ۴۶ به بعد) آمده است، ندارد. ۲- هرچند که طبق ماده ۴۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، دادگاه می تواند ضمن حکم محکومیت یا پس از آن، قرار تعلیق اجرای مجازات صادر کند، اما با عنایت به ماده ۴۶ قانون مذکور، چنانچه حکم محکومیت، صادر و دادگاه، فارغ از رسیدگی شود، فقط به درخواست دادستان یا قاضی اجرای احکام یا محکوم، چنانچه یک سوم مجازات اجرا شده باشد، دادگاه صادر کننده حکم قطعی می تواند با احراز شرایط مقرر در قانون، قرار تعلیق اجرای مجازات را صادر کند و بدون رعایت این شرایط، مجاز به صدور قرار تعلیق اجرای مجازات نیست. ۳- با توجه به اینکه مجازات معاون در جرایم موجب تعزیر، طبق بند ت ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، یک تا دو درجه پایین¬تر از مجازات جرم ارتکابی است و برای معاونت در جرایم تعزیری درجه ۸، مجازاتی در قانون تعیین نشده است، طبق اصل قانونی بودن جرم و مجازات که در ماده ۲ قانون یادشده نیز پیش¬بینی شده است، معاونت در جرایم تعزیری درجه ۸، جرم شناخته نمی¬شود