نظریه مشورتی شماره ۱۸۱۹/۹۵/۷ مورخ ۱۳۹۵/۰۸/۰۳

استعلام :
با نظر به اینکه تعزیر مقرر در ماده۴۰۱ قانون مجازات اسلامی سال۹۲ و ارجاع آن طبق ماده ۴۴۷ همان قانون به ماده۶۱۴ قانون مجازات اسلامی۷۵ فقط شامل مواردی است که ضرب و جرح عمدی منجر به آثار مندرج در این ماده و تبصره آن باشد به عبارت دیگر با عنایت به نسخ ماده ۲۶۹ قانون مجازات سابق توسط قانون مجازات سال ۹۲ جنایات عمدی غیرقابل قصاص در صورتی قابل تعزیراست که از مصادیق ماده ۶۱۴ فوق الذکر و تبصره آن باشد لذا ۱-در جنایات عمدی غیرقابل قصاص که هیچ یک از آثار موضوع ماده۶۱۴ و تبصره آن را نداشته باشد آیا امکان تعزیر وجود دارد یا خیر. ۲-در صورتی که امکان تعزیر در مورد فوق وجود نداشته باشد معاونت در جرم اخیر ایراد ضرب و جرح عمدی غیرقابل قصاص که آثار ماده ۶۱۴ را نداشته باشد وفق مواد ۱۲۶و۱۲۷ از قانون مجازات اسلامی مصوب۹۲ مصداق عملی دارد یا نه. ۳-اگر معاونت به شرح فوق در جرم مذکور مصداق عملی داشته باشد تعزیر وی به چه استنادی و به چه استدلالی و به چه میزان خواهد بود. ۴-اگر معاونت به شرح فوق قابل تعزیر نباشد دادگاه در مرحله صدور حکم با چه تکلیفی مواجه است برائت؟به چه استدلالی ( جرم نیست؟ عدم احراز سوء نیت؟ فقد ادله اثباتی؟و ..) محکومیت به چه مجازاتی. ۵-بنا به مراتب فوق عملاً محاکم در معاونت جرم مذکور با چه تکلیفی مواجه می¬باشند./
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
تعزیرمقرر در ماده ۴۰۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و ارجاع آن طبق ماده ۴۴۷ همین قانون به ماده ۶۱۴ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵، فقط شامل مواردی می شود که ضرب وجرح عمدی منتهی به آثار مندرج دراین ماده ” موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضاء یا منتهی به مرض دائمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی¬علیه گردد ” و یا مشمول تبصره آن باشد. بنابراین صدمه ای که صرفا موجب تغییر رنگ پوست و تورم بدن شود، بدون این که آثار فوق را داشته باشد و جرح وارده نیز توسط اسلحه یا چاقو نباشد، مشمول تعزیرمندرج در ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۵ نیست و به طور کلی با تصویب قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، جنایات عمدی غیرقابل قصاص درصورتی قابل تعزیر است که از مصادیق ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ و تبصره آن باشد . با توجه به نسخ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، از جمله ماده ۲۶۹ آن قانون و تبصره های آن، به جز مواردی که مشمول ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ وتبصره آن می باشد، برای سایرصدمات عمدی، مجازات تعزیری پیش بینی نشده و فاقد جنبه جزایی است و نظر به اینکه برابر بند ت ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، مجازات معاون جرم در جرایم موجب تعزیر یک تا دو درجه پایین¬تر از مجازات جرم ارتکابی است (مجازات معاون تابع مجازات جرم ارتکابی از سوی مباشر جرم است) و در فرض سؤال مقنن مجازاتی برای مباشر پیش¬بینی ننموده است، لذا معاونت در اینگونه جرایم نیز فاقد وصف کیفری است و دادگاه حکم به برائت متهم را صادر می¬نماید./