نظریه مشورتی شماره ۲۰۰۴/۹۵/۷ مورخ ۱۳۹۵/۰۸/۱۶
استعلام :
اولاً آیا منظور از جلسه دادگاه در ماده ۴۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری فقط جلسه رسیدگی است یا شامل دیگر جلسات دادگاه مثل جلسه فوق العاده هم می شود؟ ثانیاً در دادگاههای بخش که تحقیقات مقدماتی و رسیدگی در مرجع واحد انجام می شود آیا درصورت حضور متهم در جلسه فوق العاده در مرحله تحقیقات و تفهیم اتهام به وی صرف نظر از اخذ تامین یا عدم اخذ تامین از وی و عدم حضور وی در جلسه رسیدگی رأی محکومیت وی حضوری محسوب می شود یا غیابی؟/
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱) با توجه به تفکیک مرحله تحقیقات مقدماتی از مرحله دادرسی مطابق مواد۳۴۰ و۳۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، منظور از «جلسات دادگاه» در ماده ۴۰۶ این قانون جلساتی است که متعاقب صدور دستور تعیین وقت رسیدگی و پس از طی مرحله تحقیقات مقدماتی، تشکیل و طی آن طرفین پرونده برای رسیدگی (مرحله دادرسی به معنای اخص) احضار می¬گردند. اصل ترافعی بودن دادرسی در دادگاه و ملاک تبصره‌ی ۱ ماده‌ی ۴۰۶ مؤید این نظر است. ۲) دادگاه بخش که مطابق ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، به جرائم در صلاحیت دادگاه کیفری دو رسیدگی می‌نماید، با عنایت به قسمت اخیر ماده ۳۴۱ این قانون، ابتدا باید تحقیقات مقدماتی را رأساً انجام داده و پس از آن، چنانچه انجام دادرسی را ضروری تشخیص دهد، نسبت به تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ به طرفین اقدام نماید، دراین صورت چنانچه متهم یا وکیل او در مرحله تحقیقات مقدماتی حاضر بوده ولکن در جلسه یا جلسات رسیدگی دادگاه در مرحله دادرسی حضور نیابد و لایحه دفاعیه هم نفرستاده باشد، حکم صادره مطابق ماده ۴۰۷ آن قانون غیابی محسوب می‌گردد