نظریه مشورتی شماره ۲۷۴۴/۹۵/۷ مورخ ۱۳۹۵/۱۰/۲۷

استعلام :
۱- آیا در ارتباط با جرائم اطفال و نوجوانان می توان از مجازات جایگزین حبس استفاده کرد؟ ۲- طفل ۱۴ ساله ای مرتکب قتل عمدی شده دادگاه صالح به رسیدگی به دادگاه کیفری دو می باشد یا کیفری یک؟ ۳- آیا مجازات بزه حمل و نگهداری و ساخت مشروبات الکلی اعم از داخلی یا خارجی با توجه به قانون مجازات اسلامی جدید قابل تعلیق می باشد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱- تعیین مجازات جایگزین حبس در مواردی است که مجازات قانونی جرم، حبس است و چون در خصوص جرایم ارتکابی اطفال و نوجوانان “مجازات حبس” در فصل دهم از بخش دوم کتاب اول قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ پیش¬بینی نشده است، لذا اعمال مجازات جایگزین حبس در فرض سؤال موضوعا منتفی است. ۲- طبق ماده ۱۴۶ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند و درباره آنان اقدامات تأمینی و تربیتی اعمال می¬شود و رسیدگی به جرایم آنها طبق ماده ۳۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ در صلاحیت دادگاه اطفال و نوجوانان است. آنچه در ماده ۳۱۵ قانون اخیرالذکر آمده و در استعلام به آن، اشاره شده، جرایم مشمول صلاحیت دادگاه کیفری یک و همچنین دادگاه انقلاب در مواردی که با تعدد قاضی رسیدگی می¬شود که “اگر مرتکب افراد بالغ زیر هجده سال تمام باشد”، باید طبق این ماده در دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم نوجوانان، مورد رسیدگی قرار گیرد و قید عبارت دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم نوجوانان، بدون اشاره به اطفال مؤید این امر است. ضمنا سابقه اصلاح ماده ۳۱۵ یادشده در تاریخ ۲۴/۳/۱۳۹۴ نیز مؤید این نظر است. ۳- با توجّه به صراحت بند ت ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، ممنوعیت تعلیق اجرای مجازات صرفاً شامل « قاچاق عمده مشروبات الکلی»، یعنی وارد کردن مشروبات الکلی به کشور ایران یا خارج کردن آن از کشور است و به جرایم حمل و نگهداری مشروبات الکلی در داخل کشور تسّری ندارد.