نظریه مشورتی شماره ۳۶ مورخ ۱۸۳۸-۱۶/۹-۹۲

سوال
مردی مدعی است که زوجه وی سرد مزاج است و نیز گاهی از وی تمکین نمی کند آیا در صورت اثبات سرد مزاجی و یا عدم تمکین (رد فرض مستقل) بر دادگاه ضمانت اجرای آن چیست؟
الف) آیا به استناد این موضوع می تواند درخواست ازدواج مجدد بکند؟
ب) آیا جهت مذکور (سرد مزاجی یا عدم تمکین) می تواند مجوز برای طلاق باشد و مرد به استناد آن می تواند خود را از شرط تملیک نصف اموال حاصله از زندگی مشترک معاف کند و یا اینکه اثبات سرد مزاجی مجوز طلاق موجه ازجانب زوجه موضوع ماده۲۶ قانون حمایت خانواده نمی باشد.

نظریه مشورتی :
۱- باتوجه به اینکه ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ به قوت خود باقی می باشد، بنابراین مطابق بند۳ ماده مذکور در صورت عدم تمکین زوجه ، زوج می تواند از دادگاه درخواست ازدواج مجدد نماید. و درخصوص سرد مزاجی زن نیز در صورتی که عارضه مذکور مانع ایفای وظائف زناشویی شود، این امر به استناد بند ۲ همان ماده می تواند از موارد ازدواج مجدد تلقی شود که احراز آن با مرجع قضائی رسیدگی کننده است.
۲- باتوجه به ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی و مبانی شرعی، مرد می تواند همسر خود را طلاق دهد. و با عنایت به قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ در هر صورت برای طلاق مراجعه به دادگاه الزامی می باشد و دادگاه است که با توجه به مقررات قانونی مبادرت به صدور حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش می نماید. در مورد شرط تنصیف دارائی باتوجه به شرط مندرج در سند ازدواج مبنی بر «هرگاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظائف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبوده ، زوج موظف است تا نصف دارائی خود را که در ایام زناشوئی بدست آورده است یا معادل آن را طبق نظر دادگاه بلاعوض به زوجه منتقل نماید»، عدم تکمین زوجه از مصادیق « تخلف زن از وظائف همسری، است، اما سرد مزاجی زوجه تخلف از وظائف همسری محسوب نمی گردد، بلکه می تواند ناشی از بیماری و یک عارضه طبیعی و غیرارادی باشد، حال آنکه منظور از« تخلف از وظائف همسری» امری است که زوجه با تخطی ارادی مبادرت به آن ورزیده است و به مقولات طبیعی و غیرارادی قابل تسری نمی باشد.