نظریه مشورتی شماره ۵۲۹/۹۵/۷ مورخ ۱۳۹۵/۰۳/۱۲

استعلام :
نظر به اینکه مطابق رأی وحدت رویه اخیر التصویب هیأت عمومی دیوان عالی کشور در خوص جرم کلاهبرداری مجازات جزای نقدی نسبی معیاری برای درجه بندی مجازاتها تلقی نمی گردد فلذا تصریحاً اعلام فرمائید با التفات به تبصره ۳ ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی اولا مجازات بزه تغییر کاربری مجاز اراضی و باغ ها حسب ماده ۳ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها درجه چند محسوب می شود؟ ثانیاً رسیدگی به جرم معنونه نیز در صلاحیت مستقیم دادگاه کیفری دو می باشد ویا دادسرا؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
اولاً با توجه به اینکه براساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، معیار درجه بندی مجازات های تعزیری، مجازات تعیین شده در قانون برای جرم مورد نظر است، نه میزان مجازاتی که بر اساس شدت یا ضعف اقدامات مرتکب، متعاقب رسیدگی در مقام تعیین مجازات برای او از سوی دادگاه تعیین می شود، بنابراین، در مواردی که جرم فقط دارای مجازات جزای نقدی نسبی باشد؛ مانند جرم تغییر کاربری غیرمجاز که در استعلام اشاره شده، ظاهراً مجازات با هیچ یک از بندهای هشتگانه مذکور در ماده صدرالذکر مطابقت ندارد. در نتیجه مطابق قسمت اخیر تبصره ۳ همین ماده (ماده۱۹)، مجازات درجه هفت محسوب می شود و چون مجازات تکرار جرم «تغییر کاربری غیرمجاز» حسب قسمت اخیر ماده ۳ (اصلاحی ۱/۸/۱۳۸۵) قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها مصوب ۱۳۷۴ با اصلاحات بعدی، علاوه بر قلع بنا و حداکثر جزای نقدی از یک تا ۶ ماه حبس است، به نوعی از حیث درجه بندی این جرم، نظریه فوق را توجیه می نماید و پرونده با توجه به ماده ۳۴۰ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، باید مستقیماً در دادگاه مطرح شود.