نظریه مشورتی شماره ۹۱۳/۹۵/۷ مورخ ۱۳۹۵/۰۴/۲۱

استعلام :
۱-شخصی به لحاظ محکومیت الف در حال تحمل کیفر است با توجه به اعلام عفو از سوی مقام معظم رهبری بخشی از محکومیت وی مشمول عفو شده و تقلیل می یابد پس از این موضوع قاضی اجرای احکام متوجه محکومیت درحال اجرای دیگری محکومیت ب از محکوم علیه شده و با تشخیص آن به عنوان تعدد جرم در راستای ماده ۵۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری اقدام کرده و نهایتا حکم ادغامی صادر می شود ۲-آیا عفو اعلامی کان لم یکن تلقی می شود؟ ۳-در صورتی که محکومیت ب محکومیت اشد و قابل اجرا باشد تکلیف عفو اعلامی سابق که بر روی محکومیت الف اعمال شده است چه خواهد بود؟ در صورتی که پس از اعمال عفو بر روی محکومیت الف محکوم علیه در راستای ماده ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری اقدام کند محکومیت وی تا یک چهارم تقلیل یابد عفو اعلامی از مجازات اولیه کسر می گردد یا ازمحکومیت تقلیل یافته؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
(۱ و ۲) اولا درفرض سؤال، چنانچه مجازات هر یک از جرایم براساس مقررات ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ تعیین شده باشد، فقط مجازات اشد، قابل اجرا است و برخورداری محکوم¬علیه از نهادهای ارفاقی مانند عفو و آزادی مشروط، نسبت به مجازات قابل اجرا (مجازات اشد)، سنجیده می¬شود. ثانیا با تذکر اینکه در صدور حکم واحد موضوع ماده ۵۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، برای هریک از جرایم، مجازات جداگانه تعیین می‌شود، چنانچه محکومیتی که قسمتی از آن مشمول عفو قرار گرفته است، محکومیت اشد باشد، عفو قبلی در اجرای حکم جدید نیز قابل احتساب است؛ اما اگر بعد از ادغام و صدور حکم واحد، محکومیت دیگری عنوان محکومیت اشد را پیدا کند و این محکومیت اجرا شود، چون عفو ناظر به محکومیت اخف بوده که در حال حاضر قابلیت اجرا ندارد، در این فرض، عفو قبلی در اجرای محکومیت اشد جدید قابل احتساب نیست. بدیهی است که در مرحله اجرای حکم، در هر حال مجازات تحمل شده قبلی، قابل احتساب است. ۳- دستورالعمل¬های عفو علی¬الاصول ناظر به احکام قطعی است، در حالیکه اعمال تخفیف مقرر در ماده ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ به شرح مقرر در این ماده ناظر به احکام غیرقطعی است که محکوم¬علیه پیش از پایان مهلت تجدیدنظرخواهی بر اساس ماده موصوف، تقاضای تخفیف مجازات می¬نماید و بنابراین فرض سؤال منتفی است.