نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۰/۳۷۴ مورخ ۱۴۰۰/۰۴/۲۷
استعلام :
در مواردی که متهم به صورت غیابی محکوم می‌شود و شاکی به رأی صادره اعتراض می‌کند و متهم در مرحله تجدیدنظر نیز علی‌رغم ابلاغ حاضر نشده و دفاعی مطرح نمی‌کند و رأی بدوی عینا در دادگاه تجدیدنظر تائید می‌شود و پس از آن، محکوم در مرحله اجرا دستگیر و از رأی صادره واخواهی می‌کند، آیا دادگاه بدوی مکلف به ورود در ماهیت و تصمیم‌گیری است یا به استناد ماده ۴۶۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ به لحاظ این که رأی دادگاه تجدیدنظر متضمن محکومیت متهم بوده، موجبی برای طرح مجدد پرونده در دادگاه بدوی نیست و در همان دادگاه تجدیدنظر نسبت به واخواهی محکوم رسیدگی می‌شود؟ در صورتی که عقیده بر رسیدگی در دادگاه بدوی دارید، چنانچه نظر دادگاه بدوی پس از رسیدگی به واخواهی بر برائت محکوم باشد، آیا رأی دادگاه تجدیدنظر را نقض و رأی جدید صادر کند؟ راهکار در این مورد چیست؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
در فرض استعلام که شاکی نسبت به رأی صادره از سوی دادگاه بدوی که مبنی بر محکومیت غیابی متهم بوده است، درخواست تجدیدنظر کرده است و دادگاه تجدیدنظر نیز بدون این‌که محکومعلیه (متهم) در مرحله تجدیدنظر حضور یافته یا لایحه دفاعیه داده باشد، مبادرت به صدور حکم بر تأیید دادنامه بدوی نموده است؛ با لحاظ مداخله دادگاه تجدیدنظر استان و متعاقباً صدور رأی بر تأیید دادنامه بدوی که به منزله صدور حکم بر محکومیت متهم (محکومعلیه) غایب است، فرض مطروحه از مصادیق ماده ۴۶۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ بوده و لذا محکومعلیه غایب حق واخواهی نسبت به حکم محکومیت صادره از سوی دادگاه تجدیدنظر را دارد.