نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۰/۹۱۳ مورخ ۱۴۰۰/۰۹/۰۹
استعلام :
چنانچه از فردی برای مثال ده گرم مواد مخدر به عنوان شیشه کشف شود و نتیجه آزمایشگاه حاکی از مخدر نبودن مواد آن باشد، لیکن دلایل و اطلاعات فنی مبین و مؤید انجام معامله و خرید مواد مکشوفه به عنوان شیشه باشد، آیا با توجه به تبصره ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که جرم محال را در حکم شروع به جرم دانسته است، می‌توان فرد مورد نظر را تعقیب و مجازات کرد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
اطلاق تبصره ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در مقام بیان جرم محال، مطلق مواردی را که مرتکب با قصد ارتکاب جرم، عملیات اجرایی آن را شروع می‌کند و به اتمام می‌رساند، ولی به جهات مادی که مرتکب از آن بی‌اطلاع بوده، وقوع جرم غیر ممکن است را شامل می‌شود؛ بنابراین در فرض سؤال که متهم با قصد خرید مواد مخدر از نوع شیشه، عملیات اجرایی خرید آن را شروع و به اتمام رسانیده است، ولی مواد تحویل‌شده به وی مخدر نبوده است، هرچند وقوع بزه خریداری مواد مخدر محقق نشده است، اما با عنایت به تبصره فوق‌الاشعار، اقدام انجام‌شده با عنوان شروع به جرم خرید مواد مخدر قابل تعقیب و مجازات است.