نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۱۶۶۶ مورخ ۱۴۰۱/۰۶/۱۶

استعلام :
هر‌گاه چک به عنوان رشوه داده شده باشد، در اجرای ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات مصوب ۱۳۷۵)، آیا باید حکم به ضبط وجه مندرج در چک داده شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
نظریه اکثریت: صدور حکم به ضبط مال ناشی از ارتشاء موضوع ذیل ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات مصوب ۱۳۷۵) فرع بر آن است که بین راشی و مرتشی مالی رد و بدل شده باشد؛ لذا در فرض سؤال که چک ارائه شده از سوی راشی توسط مرتشی وصول نشده است، موضوع از شمول حکم یاد‌شده تخصصاً خارج است. نظریه اقلیت: چک وسیله پرداخت تلقی می‌شود؛ لذا با دادن چک به عنوان رشوه، جرم موضوع ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۳۶۷ محقق شده است و چون طبق تبصره ۲ این ماده و نیز ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات مصوب ۱۳۷۵)، مال ناشی از ارتشاء به عنوان تعزیر رشوه‌دهنده باید به نفع دولت ضبط شود؛ لذا در فرض سؤال نیز دادگاه باید به عنوان تعزیر راشی حکم به محکومیت وی به میزان وجه مندرج در چک به نفع دولت صادر کند.