نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۱۹۲ مورخ ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
استعلام :
چنانچه در زمان تقدیم دادخواست حقی برای خواهان به وجود نیامده باشد؛ اما در جریان رسیدگی به پرونده، حق مورد ادعای خواهان برای وی محقق شود، آیا دادگاه می‌تواند به نفع خواهان حکم صادر کند یا آن‌که با توجه به عدم وجود حقی در زمان تقدیم دادخواست، دعوای خواهان مردود خواهد بود؛ مانند آن‌که در زمان تقدیم دادخواست مدت اجاره سپری نشده باشد؛ اما در زمان رسیدگی به پرونده مدت سپری شود و این شبهه به وجود آید که آیا دادگاه می‌تواند در حال حاضر که مدت سپری شده است، به درخواست خواهان (موجر) حکم تخلیه صادر کند یا با توجه به عدم سپری شدن مدت در زمان تقدیم دادخواست دعوای خواهان مردود است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
در فرض سؤال که خواهان حقی را مطالبه کرده که در زمان تقدیم دادخواست این حق موجود نبوده، اما در اثنای رسیدگی ایجاد شده است، به نظر می‌رسد با توجه به ماده ۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ دعوای خواهان به جهت یادشده، غیر قابل استماع و مردود است و خواهان می‌تواند زمانی که منجزاً حق برای وی ایجاد شده است، اقامه دعوی کند.