نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۲۸۴ مورخ ۱۴۰۱/۰۶/۰۹
استعلام :
دارنده حدود هفتاد فقره چک را جهت وصول وجوه آن‌ها تحویل وکیل می‌دهد؛ بدون آن‌که شماره چک‌ها و دیگر مشخصات آن‌ها را یاددادشت کند. پس از مدتی وکیل ادعای مفقودی می‌کند؛ اما به دلیل عدم دسترسی به مشخصات چک‌ها به صورت رسمی مراتب را به بانک یا مراجع قضایی اعلام نمی‌کند؛ در مراحل بعدی دارنده چک‌ها (موکل) علیه وکیل طرح دعوی کرده و حکم بر محکومیت وکیل به تحویل چک‌ها به دارنده آن صادر شده است. از آن‌جا که دارنده چک‌ها نمی‌تواند بدون در اختیار داشتن چک‌ها و یا تصویر آن‌ها وجوه چک‌ها را از اشخاص ثالث مطالبه کند، آیا اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴ و بازداشت وکیل امکان‌پذیر است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴، با عنایت به مواد ۱ و ۲۲ آن قانون، صرفاً ناظر بر مواردی است که به موجب حکم قطعی، محکوم‌علیه به پرداخت مالی محکوم شده باشد؛ اعم از آن‌که به صورت استرداد عین، قیمت و یا مثل آن و یا ضرر و زیان ناشی از جرم و یا دیه باشد که در صورت عدم تأدیه و عدم دسترسی به مال، در صورت تقاضای محکوم‌له و با رعایت دیگر شرایط مقرر در قانون به دستور دادگاه محکوم‌علیه بازداشت می‌شود. فرض سؤال (محکومیت فرد به تحویل چندین فقره چک به دارنده) از شمول ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴ خارج است و در صورت امتناع محکوم‌علیه از استرداد آن، نمی‌توان وی را بازداشت کرد.