نظریه مشورتی شماره ۷/۹۷/۱۵۶ مورخ ۱۳۹۸/۰۲/۳۰
مجازات تکمیلی همان‌گونه که از عنوان آن پیداست، مجازاتی است که به منظور تحقق اهداف اصلاحی مجازات‌ها و بعضاً صیانت از جامعه، در تکمیل و تتمیم مجازات اصلی (اعم از تعزیر یا قصاص و یا حد) توسط دادگاه تعیین می‌شود. بنابراین مجازات تکمیلی وابسته به مجازات اصلی است و با سقوط مجازات اصلی به نحو کلّی، جز در مواردی نظیر تبصره ۲ ماده ۱۱۴ قانون مجازات اسلامی۱۳۹۲ (در زنا و لواط) که حکم خاصی مقرر شده است، مجازات تکمیلی نیز ساقط می‌شود. نظر به اینکه ماده ۱۱۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ در جرایم تعزیری از درجه‌های شش تا هشت، توبه مرتکب را به نحوی که «ندامت و اصلاح وی برای قاضی محرز شود» موجب ساقط شدن مجازات دانسته است، لذا با سقوط مجازات اصلی، مجازات تکمیلی نیز ساقط خواهد شد؛ امّا در جرایم موضوع قسمت دوّم ماده ۱۱۵ ( در سایر جرایم موجب تعزیر دادگاه می‌تواند مقررات راجع به تخفیف مجازات را اعمال نماید) مجازات اصلی به نحو کلّی ساقط نمی‌شود و صرفاً تخفیف می‌یابد. در این صورت دادگاه در خصوص ضرورت تکمیل مجازات اصلی باقیمانده پس از عفو ( به لحاظ توبه) با اعمال مجازات تکمیلی نیز اتخاذ تصمیم خواهد کرد.