نظریه مشورتی شماره ۷/۹۷/۳۳۱۲ مورخ ۱۳۹۷/۱۲/۲۰
استعلام :
۲- زوجه تقاضای مطالبه نفقه ایام گذشته خود را نموده است زوج در مقابل ادعای مذکور اعلام می‌نماید تا زمان رسیدگی به دعوی نفقه با زوجه زیر سقف واحد زندگی مشترک داشته اند و موضوع مذکور مورد تائید زوجه بوده ولی مدعی است علی‌رغم زندگی مشترک نفقه وی پرداخت نشده است بنابراین با لحاظ موارد مذکور زوجه مدعی عدم پرداخت نفقه و زوج مدعی پرداخت نفقه می‌باشد حال با توجه به موارد مطروحه آیا زوجه باید برای اثبات ادعای خود دلیل ارائه نماید یا زوج برای پرداخت نفقه باید دلیل ارائه نماید؟ ۴-در دادنامه طلاق قید شده زوجه حضانت طفل را بر عهده گرفته و دریافت نفقه برای وی را از خود ساقط نموده است حال پس از گذشت یک سال زوجه با ارائه دادخواست تقاضای مطالبه نفقه را نموده است با لحاظ موارد مذکور وضعیت دعوای وی چگونه ارزیابی می‌شود.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۲- گرچه زندگی زوجین زیر سقف واحد می‌تواند قرینه‌ای به پرداخت نفقه از سوی زوج باشد؛ اما دادگاه باید سایر شرایط مانند مسالمت آمیز بودن یا نبودن زندگی مشترک و وضعیت مالی زوج را نیز مدنظر قرار دهد و بر اساس مجموع قرائن و ادله موجود در پرونده حسب مورد اتخاذ تصمیم نماید. ۴- لزوم پرداخت نفقه به افراد واجب‌النفقه یک قاعده آمره است و توافق زوجین نمی‌تواند موجب نفی یا بی اثر شدن این قاعده (لزوم انفاق) شود و حق نفقه فرزند نسبت به پدر قابل اسقاط نمی‌باشد. بدیهی است در فرض سؤال زوج در اجرای ماده ۴۱ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱ می‌تواند از دادگاه بخواهد که در خصوص واگذاری طفل به وی اقدام کند و دادگاه بر اساس مصلحت طفل اتخاذ تصمیم می‌کند.