نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۱۶۱۶ مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۳۰
استعلام :
جرم تغییر کاربری باغات و اراضی جرم آنی است یا مستمر؟ اتفاق نظر شعب محترم کیفری: با عنایت به اینکه اولا اصل بر آنی بودن جرایم می‌باشد و مستمر بودن آن خلاف قاعده می‌باشد در ثانی گزارش پرونده مطروحه در هیات عمومی دیوان عالی کشور که نهایتا منجر به صدور رای وحدت رویه شماره ۷۵۹ شده است نیز در خصوص پرونده تغییر کاربری بوده که نهایتا جرایمی که مجازات آن جزای نقدی متغیر است را درجه هفت قلمداد کرده که این طور می‌توان نتیجه گرفت که اگر بزه یاد شده مستمر بوده بحث مروز زمان در آن جلسه مطرح نمی‌شد ثالثا مصادیقی که ماده ۱۰ قانون یاد شده و دستورالعمل تعیین مصادیق اشاره داشته است مانند گود برداری با برداشتن شن و استقرار کانکس و غیره به صورت مستمر نمی‌توان فرض نمود نتیجتا جرم یاد شده آنی است. نظر اقلی هم در دادسرا وجود دارد که بزه یاد شده را مستمر می‌داند. سوال دوم: آیا قلع و قمع در قانون فوق اشاره شده است مجازات است یا خیر؟ نظر اقلی وجود دارد که آن را مجازات نمی‌داند./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱-تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها موضوع قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها مصوب ۱۳۷۴ با اصلاحات بعدی، از جرایم آنی است؛ زیرا عنصر مادی جرم مذکور در همان زمان که کاربری تغییر داده شده، واقع شده است و لذا با حصول شرایط مقرر در قانون، می‌تواند مشمول مرور زمان باشد. ۲-حکم به قلع و قمع بنا در بزه تغییر کاربری غیرمجاز موضوع ماده ۳ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی (اصلاحی ۱/۸/۱۳۵۸) که به تبع احراز جرم تغییر کاربری غیر مجاز صادر می‌شود (و جزء لاینفک حکم کیفری است) امری است حقوقی و ماهیت مجازات را ندارد لذا مشمول مرور زمان موضوع ماده ۱۰۷ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ نمی‌گردد.