نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۱۶۲۵ مورخ ۱۳۹۸/۱۱/۱۴

استعلام :
با توجه به مقررات قانون مدنی شهری مصوب سال ۱۳۶۶ و آیین نامه اجرایی آن خصوصا تبصره ۲ ماده ۱۱ آیین نامه اجرایی قانون مذکور و قانون لغو مالکیت اراضی موات شهری مصوب سال ۱۳۵۸ و لایحه الحاقی بعدی چنانچه اراضی سابقا از سوی نهادهای دولتی از جمله منابع طبیعی و یا مدیریت امور اراضی جهاد کشاورزی یا بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در قالب کشت موقت با نظر هیات ۷ نفره واگذاری به مردم واگذار شده است. ۱-با ملحق شدن اراضی به اراضی شهری آیا طرح موضوع در کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری و اعلام موات نمودن آن موضوعیت دارد یا خیر؟ ۲-آیا کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری نسبت به اراضی که داخل محدوده و حریم روستا و خارج شهر است می‌تواند نوعیت زمین را بررسی کند؟ ۳- آیا این اراضی چنانچه خارج از اراضی شهری باشد بعد از واگذاری از محدود آگهی تشخیص اراضی ملی خارج می‌شود یا خیر یا بعد از واگذاری دولت می تواند آن را در محدوده اراضی ملی قرار دهد یا خیر./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱- کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری ۱۳۶۶ مرجع اظهارنظر در باب تشخیص عمران و احیاء و تأسیسات متناسب و تعیین نوع زمین دایر و تمیز از موات در داخل محدوده شهری است. با ملحق شدن اراضی خارج از محدوده به داخل محدوده شهری کمیسیون مذکور صلاحیت اظهارنظر در باب تشخیص نوعیت زمین را دارد؛ اما با وصفی که اراضی مذکور سابقه کشت و زرع داشته باشد و این‌که حسب ماده ۳ قانون زمین شهری مصوب ۱۳۶۶ اراضی موات شهری زمین‌هایی است که سابقه عمران و احیاء نداشته باشد، اعلام موات بودن این اراضی برخلاف مقررات قانونی است. ۲- در اجرای قانون زمین شهری کمیسیون ماده ۱۲ این قانون فقط در خصوص نوعیت اراضی داخل در محدوده شهری صلاحیت اظهارنظر دارد. ۳- با توجه به این‌که اراضی مذکورکشاورزی و زراعی بوده، صرف واگذاری از موجبات خروج این اراضی از اراضی ملی نمی‌شود و موضوع نیازمند رسیدگی در هیأت تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع مصوب ۱۳۴۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی، می‌باشد. چنان‌چه هیأت مذکور اراضی را از نوع اراضی ملی تشخیص ندهد، رأی به غیرملی بودن اراضی صادر می‌کند. صرف واگذاری این اراضی با وصفی که اراضی پیش‌گفته در اجرای قانون ملی شدن جنگل‌های کشور مصوب ۱۳۴۱، ملی و جزء مراتع و بیشه‌های طبیعی و اراضی جنگلی بوده، مانعی برای ملی دانستن این اراضی نیست.