نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۱۸۱۸ مورخ ۱۳۹۹/۰۲/۱۷

استعلام :
چنانچه اهداکنندگان جنین با تقدیم دادخواست، صدور حکم مبنی بر استرداد طفل متولد از تلقیح مصنوعی (اهدای جنین) را درخواست کنند، آیا این دعوا قابل استماع است؟ مستند نظریه چیست؟/ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
اولاً، ماده ۳ قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور مصوب ۱۳۸۲ که مقرر می¬دارد: «وظایف و تکالیف زوجین اهداگیرنده جنین و طفل متولد شده، از لحاظ نگهداری و تربیت و نفقه و احترام نظیر وظایف و تکالیف اولاد و پدر و مادر است» صریح در آن است که قانون¬گذار بین زوجین اهداگیرنده و فرد متولد شده از جنین اهدایی رابطه¬ی نسبی قائل نشده و به تأسی از مشهور فقهای معاصر این فرد را ملحق به صاحبان گامت (اسپرم و تخمک) کرده است. ثانیاً، صرف وجود قرابت نسبی میان اهداکننده و کودک حاصل از اهدای جنین موجب نمی¬شود تا استرداد کودک به صاحبان گامت امکان¬پذیر شود. به نظر می¬رسد اهداگیرندگان برابر ماده ۳ مذکور قانوناً دارای حق حضانت هستند و اخذ کودک تحت حضانت از ایشان و واگذاری آن به هرکس دیگری از جمله صاحبان اسپرم و تخمک، تابع مقررات مربوط به سلب حق حضانت از دارنده آن است.