نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۶۸۰ مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۲۲

استعلام :
بر اساس قسمت آخر ماده ۲۸۷ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ دادسرا یا دادگاه می تواند در مورد جرایم پیش بینی شده در ماده ۲۳۷و با رعیات ماده ۲۳۸ از قانون آئین دادرسی کیفری قرار نگهداری موقت نوجوانان را در کانون اصلاح و تربیت صادر کند تبصره ذیل ماده ۲۸۷ همان قرار نگهداری موقت را تابع کلیه آثار و احکام قرار بازداشت موقت می داند حال با عنایت به این مهم که وفق ماده ۹۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ محکومیت های کیفری اطفال و نوجوانان فاقد آثار کیفری است آیا می توان با استناد به بند ث ذیل ماده ۲۳۷ قانون آئین دادرسی کیفری با لحاظ قرار دادن سابقه محکومیت قطعی نوجوانان قرار نگهداری موقت صادر نمود به عبارت دیگر لحاظ کردن سابقه محکومیت قطعی در صدور قرار تامین منافاتی با قاعده مندرج درماده ۹۵ قانون مجازات اسلامی دارد یا خیر./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
نظریه اکثریت: مطابق ماده ۹۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، محکومیت‌های اطفال و نوجوان فاقد آثار کیفری می‌باشد، از این‌ رو نمی‌توان هیچ‌یک از عوامل مؤثر در تکرار جرم از جمله صدور قرار نگهداری مرتکب طفل و نوجوان در کانون اصلاح و تربیت را به استناد بند «ث» ماده ۲۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ بر آن اعمال نمود؛ ضمن این‌که ضرورت تفسیر قوانین کیفری به نفع متهم و مفاد قوانین و اسناد و معاهدات بین‌المللی رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان مستلزم اقدامات ارفاقی است. بنابراین، مقررات بند «ث» ماده ۲۳۷ قانون اخیر‌الذکر ناظر بر جرایم اشخاص بزرگسال است و قلمرو شمول آن نسبت به اطفال و نوجوان فاقد آثار کیفری است. نظریه اقلیت: منظور قانون‌گذار از عبارت «آثار کیفری» مندرج در ماده ۹۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ (محکومیت‌های کیفری اطفال و نوجوانان فاقد آثار کیفری است)، آثار تبعی محکومیت قطعی مندرج در ماده ۲۵ همین قانون است؛ بدین معنا که اطفال و نوجوانان که به شرح مندرج در بندهای ماده ۲۵ محکومیت قطعی کیفری یافته‌اند، از حقوق اجتماعی موضوع ماده ۲۶ قانون یاد‌شده محروم نخواهند شد؛ بنابراین با توجه به ارجاع ماده ۲۸۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ در جرایم پیش‌بینی شده به ماده ۲۳۷ همین قانون به نحو اطلاق، در خصوص متهم نوجوان که پانزده تا هجده سال سن دارد، در صورت دارا بودن سابقه محکومیت قطعی به جرایم موضوع بند «ث» ماده ۲۳۷ قانون پیش‌گفته، دادگاه می‌تواند قرار نگه‌داری موقت وی را در کانون اصلاح و تربیت صادر نماید.