نظریه مشورتی شماره ۷/۹۸/۶۹۳ مورخ ۱۳۹۸/۰۹/۳۰

استعلام :
با توجه به مفاد مواد ۵۸ و۵۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲در فرضی که دادگاه محکومٌ علیه را شایسته اعطای آزادی مشروط بداند مکلف به اعطای آزادی مشروط تمام باقی مانده حبس است یا خیر می تواند حکم به آزادی مشروط کسری از باقی مانده حبس صادر نماید./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
نظر به این‌که حکم آزادی مشروط موضوع ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که مختص محکومین به حبس است، به محض صدور قابل اجرا است، لذا محکوم از تاریخ صدور حکم به طور مشروط از حبس آزاد می‌شود. البته دادگاه مخیر است که حکم آزادی مشروط را صادر نماید یا پیشنهاد را رد کند؛ لیکن نمی‌تواند به‌رغم احراز شرایط و استحقاق محکوم، حکم آزادی مشروط وی (محکوم) را برای قسمتی از باقی‌مانده مجازات حبس صادر کند؛ زیرا با توجه به صدر ماده ۵۹ قانون یادشده، آزادی مشروط شامل “بقیه مدت مجازات حبس” است و منظور از عبارت “لیکن دادگاه می‌تواند مدت ‌آن‌را تغییر دهد” در ماده اخیرالذکر، مدت آزادی مشروط است (مدتی که محکوم به طور مشروط آزاد است)، نه مدت زمانی که محکوم باید در حبس به سر ببرد تا بتواند از آزادی مشروط استفاده کند؛ مضافاً این‌که صدور حکم آزادی مشروط نیازمند احراز وجود شرایط از جمله شرط مذکور در بند «الف» ماده ۵۸ قانون فوق الذکر می‌باشد و عملاً صدور آن برای آینده امکان‌پذیر نمی‌باشد و با حقوق مکتسبه محکوم و فلسفه صدور حکم آزادی مشروط نیز منافات دارد