نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۲۷۹ مورخ ۱۳۹۹/۰۳/۱۸
استعلام :
به استحضار می‌رساند در خصوص مداخله نماینده محکوم‌له در اجرای احکام صادره از شوراهای حل اختلاف موضوع اعطای نمایندگی از ناحیه محکوم‌له به اشخاص حقیقی غیر از وکلای دادگستری به منظور تعقیب و پیگیری عملیات اجرایی به‌رغم طرح موضوع در نشست‌های قضایی به سبب اختلاف نظر قضات تاکنون نتیجه و رویه واحدی حاصل نشده است؛ از آن جا که نمایندگی در واقع عنوانی است که بر مبنای آن یک شخص به انجام امور حقوقی دیگری و به منظور تأمین اهداف وی می‌پردازد و پیگیری این امر در زمان اجرا از امور ترافعی محسوب نمی‌شود و مرجع رسیدگی‌کننده عملاً فارغ از دادرسی ماهوی است و از طرفی بعضاً افراد با شرایط خاص اعم از بیماری، پیری، ناتوانی جسمی و معاذیری از این قبیل که استطاعت مالی برای اخذ وکیل ندارند، متقاضی استفاده از کمک اقارب سببی یا نسبی و یا اشخاص حقیقی دیگری هستند که عملاً مجوز و پروانه وکالت دادگستری ندارند خواهشمند است در خصوص جواز یا عدم جواز معرفی نماینده در مرحله اجرای احکام اعلام نظر فرمایید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
با توجه به مقررات مربوط به دخالت وکلای دادگستری در مورد رسیدگی به دعاوی مطروحه و یا دفاع از آن‌ها و نیز وظایف وکیل دادگستری در اجرای احکام، به نظر می‌رسد اصولاً درخواست صدور اجراییه و اخذ حکم جلب منحصراً باید توسط اصیل یا وکیل دادگستری صورت گیرد؛ اما در مورد ادامه عملیات اجرایی اصیل می‌تواند برای مزایده و یا هر نوع اقدام اجرایی دیگری نماینده معرفی کند.