نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۶۴۳ مورخ ۱۳۹۹/۰۷/۱۵
استعلام :
با عنایت به این‌که برخی رفتارها در سطح جامعه در حال انجام است و پلیس این گونه رفتارها را به طور اخص سگ گردانی در سطح معابر و پارک‌ها و دوچرخه سواری بانوان در سطح شهرها بر خلاف ارزش‌ها و هنجارها می‌داند و با توجه به وظیفه ذاتی ناجا حسب بندهای «ج» و «د» ماده ۸ قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با مرتکبان رفتارها برخورد و در مواردی راجع به توقیف سگ و دوچرخه و یا خودرو همراه افراد و بردن به مرجع انتظامی و گرفتن تعهد از آنان برای عدم ارتکاب اقدام می‌کند نظر به ابهامات ایجاد‌شده خواهشمند است این مرجع را در مورد سؤال‌های زیر ارشاد و راهنمایی فرمایید. ۱-آیا داشتن سگ در سطح معابر و پارک‌ها که به اصطلاح به آن سگ گردانی گفته می‌شود یا دوچرخه سواری بانوان در سطح خیابان‌ها گذاشتن شیشه دودی برای خودرو تظاهر به تفاخر با ماشین‌های لوکس و گران قیمت و آهنگ و صدای بلند موسیقی در خودرو در مقررات جاری کشور و از جمله ماده ۶۳۸ قانون تعزیرات جرم انگاری شده است یا خیر؟ ۲-در فرض جرم بودن این رفتارها وظایف ماموران ناجا در برخورد با این رفتارها چه می‌باشد؟ آیا اختیار قانونی در توقیف خودرو دوچرخه یا سگ و بردن به کلانتری یا گرفتن تعهد کتبی از شخص برای عدم تکرار این رفتارها را دارند یا خیر؟ ۳-در فرض جرم نبودن این رفتارها با توجه به فتوای مراجع عظام تقلید مبنی بر حرمت شرعی داشتن دوچرخه سواری بانوان در سطح شهر آیا پلیس اختیار برخورد با این رفتارها از جمله توقیف سگ و دوچرخه همراه شخص و بردن وی به کلانتری وگرفتن تعهد برای جلوگیری از تکرار این رفتارها را دارد؟ ۴-در صورتی که ماموران پلیس رفتارهای بند ۳ را مرتکب شوند نظر به دستورالعمل‌ها و طرح‌های داخلی ناجا برای برخورد با این رفتارها و توقیف اموال ذکر شده با عنایت به اصول ۲۲ و ۳۷ قانون اساسی مواد ۳، ۴، و ۷ قانون آیین دادرسی کیفری قانون الزام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی و مواد ۵۷۰ و ۵۸۳ قانون تعزیرات رفتار ارتکابی ماموران به شرح ذکر شده واجد وصف کیفری است یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱ و ۲ و ۳- با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات که در اصل ۳۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده ۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ آمده است، مادام که برای رفتاری طبق قانون مجازاتی تعیین نشده باشد، نمی‌توان آن رفتار را جرم تلقی کرد و چون برای دوچرخه‌سواری بانوان و نیز همراه داشتن سگ در معابر و پارک‌ها مجازاتی پیش‌بینی نشده است، لذا این رفتارها جرم نیست؛ مگر این‌که رفتارهای مذکور به گونه‌ای باشد که مشمول مواد ۶۱۸ یا ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) و یا دیگر قوانین کیفری باشد. ۴- هر رفتاری که بر خلاف قانون توسط مأمورین انتظامی صورت گرفته و در قوانین عنوان جزایی داشته باشد، قابل تعقیب و مجازات است.