نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۷۹۹ مورخ ۱۳۹۹/۰۷/۱۳
استعلام :
مطابق بند «پ» ماده ۴۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه تجدیدنظر چنانچه رای تجدیدنظر خواسته را مخالف قانون تشخیص دهد با استدلال و ذکر مبانی و مستند قانونی آن را نقض و در ماهیت انشاء رای می‌کند. و مطابق ماده ۴۵۶ قانون مذکور هر گاه از رای صادره درخواست تجدیدنظر شود و از متهم تامین اخذ نشده باشد یا قرار تامین با جرم و ضرر و زیان مدعی خصوصی متناسب نباشد دادگاه تجدیدنظر استان در صورت اقتضاء راسا یا به درخواست دادستان شاکی یا مدعی و یا متهم تامین متناسب اخذ می‌کند و این تصمیم قطعی است و همچنین مطابق قسمت اخیر ماده ۲۵۱ قانون مورد اشاره… با مختومه شدن پرونده به هر کیفیت قرار تامین و نظارت قضایی لغو می‌شود. سوال: در پرونده‌ای که در دادگاه تجدیدنظر مطرح شده متهم در دادگاه بدوی از اتهام انتسابی تبرئه شده و طبیعتا تامین ماخوذه مرتفع می‌گردد و با شکایت شاکی پرونده نزد دادگاه تجدیدنظر مطرح و دادگاه اخیر نظر بر نقض دادنامه و محکومیت دارد آیا در این فرض دادگاه تجدیدنظر می‌تواند پرونده را جهت تفهیم اتهام و اخذ آخرین دفاع و اخذ تامین نزد دادگاه بدوی ارسال و با وصول آن بدون تعیین وقت مبادرت به نقض دادگاه بدوی و محکومیت متهم نماید یا اینکه لزوما دادگاه تجدیدنظر خود راسا می‌بایست با تعیین وقت چنین اقداماتی را انجام دهد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
مستفاد از بند «الف» ماده ۴۵۰ و مواد ۴۵۴ و ۴۵۶ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ این است که دادگاه تجدیدنظر استان می‌تواند از دادسرای صادرکننده کیفرخواست یا دادگاه صادرکننده رأی تجدید نظرخواسته، تکمیل تحقیقات و از جمله تفهیم اتهام به متهم و اخذ تأمین کیفری را تقاضا کند. اما چنانچه دادگاه تجدید نظر استان نظر بر محکومیت متهم (که در مرحله بدوی تبرئه شده است) داشته باشد، چون انجام دادرسی در معنای اخص، قابل تفویض نیست، دادگاه تجدید نظر باید جلسه رسیدگی تشکیل و به نحو ترافعی رسیدگی و اقدام به صدور رأی کند.