نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۸۸۲ مورخ ۱۳۹۹/۰۶/۲۶
استعلام :
در صورتی که حداقل مجازات جرمی کمتر از نود و یک روز حبس و نظر دادگاه صدور حکم به حداقل مجازات باشد می‌توان مطابق تبصره ماده ۶ قانون کاهش مجازات حبس اقدام نمود؟ ۲- آیا پیش‌بینی تبدیل مجازات در ماده ۶ قانون جدید باعث می‌شود تا واحد اجرای احکام پرونده‌ها را در جهت اصلاح حکم به دادگاه ارسال کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱- اولاً، چنانچه حداکثر مجازات قانونی جرم بیش از نود و یک روز حبس و حداقل آن کمتر از این باشد، حسب مورد موضوع می‌تواند مشمول مواد ۶۶ و ۶۷ قانون مجازات اسلامی و یا مشمول بند ۲ ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۷۳ باشد؛ که در صورت اخیر دادگاه مخیر است به بیش از سه ماه حبس و یا جزای نقدی مطابق جدول تعرفه خدمات قضایی پیوست قانون بودجه سال ۱۳۹۶ (که در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ نیز تغییر نکرده است) حکم صادر کند. ثانیاً، تبصره ذیل ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی اصلاحی ۱۳۹۹ ناظر به موردی است که مجازات قانونی جرم بیش از نود و یک روز حبس است و دادگاه با اعمال کیفیات مخففه (الزاماً یا اختیاراً) حکم به حبس کمتر از نود و یک روز صادر کند که در این صورت این مجازات به مجازات جایگزین مربوط تبدیل می‌شود. ۲- با توجه به این‌که تخفیف مجازات موضوع ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی اصلاحی ۱۳۹۹ همزمان با صدور حکم صورت می¬گیرد نه پس از صدور حکم و قطعیت آن، به همین علت قانون‌گذار کلمه «متهم» را در این ماده بکار برده است. به علاوه تخفیف مذکور (چه در قانون سابق و چه در قانون اخیرالتصویب) در اختیار دادگاه است و چون این امر، تخفیف مجازات قانونی جرم محسوب نمی‌شود لذا در مورد احکام قطعی که قبل از لازم¬الاجراء شدن قانون جدید صادر شده است قابل اعمال نیست.