قانون معادن – ماده ۱
ماده ۱ – تعریف واژه‌های بکار رفته در این قانون به شرح زیر است:
الف – ماده معدنی (کانی) : هر ماده یا ترکیب طبیعی که بصورت جامد یا گاز یا مایع و یا محلول در آب در اثر تحولات زمین‌شناسی به وجود آمده‌است.
ب – کانه: مواد معدنی یا کانیهای موجود در کانسار که دارای ارزش اقتصادی است.
پ – ذخیره معدنی (کانسار) : تمرکز و یا انباشت طبیعی یک یا چند ماده معدنی در زیر یا روی زمین و یا محلول در آب می‌باشد.
ت – معدن: ذخیره معدنی است که بهره‌برداری از آن مقرون به صرفه باشد.
ث – اکتشاف: تجسس ارادی بمنظور یافتن کانسار است که شامل عملیاتی از جمله موارد زیر می‌باشد:
۱ – آثاریابی و نمونه‌برداری و آزمایشات کمی و کیفی.
۲ – بررسیهای زمین‌شناسی، ژئوفیزیکی و ژئوشیمیائی و مانند آنها و انجام اموری که برای اینگونه بررسیها لازم باشد.
۳ – حفاری روباز و زیرزمینی.
۴ – تعیین شکل و کیفیت و کمیت ذخیره معدنی و تهیه نقشه‌های مربوطه.
ج – پروانه اکتشاف: مجوزی است که برای انجام عملیات اکتشافی مواد معدنی در محدوده مشخص ازطرف وزارت معادن و فلزات صادر‌می‌شود.
چ – گواهی کشف: تائیدیه‌ای است که توسط وزارت معادن و فلزات پس از اتمام عملیات اکتشافی و کشف کانه بنام دارنده پروانه اکتشاف صادر‌می‌شود.
ح – بهره‌برداری: مجموعه عملیاتی است که بمنظور استخراج و کانه‌آرائی و بدست آوردن مواد معدنی قابل فروش انجام می‌گیرد.
خ – بهره‌بردار: شخص حقیقی یا حقوقی اعم از دولتی، تعاونی و خصوصی است که دارای پروانه بهره‌برداری از وزارت معادن و فلزات باشد.
د – استخراج: مجموعه عملیاتی است که بمنظور جداکردن کانه از کانسار و انتقال آن به محل انباشت مواد انجام می‌گیرد.
ذ – اجازه برداشت: مجوزی است که از طرف وزارت معادن و فلزات برای تأمین مصالح ساختمانی مورد نیاز طرحهای عمرانی و برداشت‌واریزه‌ها و ذخایر محدود و جزئی و نیز عملیات آزمایشگاهی صادر می‌شود.
ر – حقوق دولتی: عبارت است از درآمد دولت ناشی از استخراج، بهره‌برداری و برداشت هر واحد از ماده یا مواد معدنی.
ز – کانه‌آرائی، عبارت است از کلیه عملیات فیزیکی، شیمیائی و یا فیزیکوشیمیائی که بمنظور جداکردن قسمتی از مواد باطله از کانه و یا تفکیک‌کانه‌ها از یکدیگر انجام می‌گیرد.
ژ – فرآوری: شامل کلیه عملیاتی است که بر روی مواد خام معدنی یا کانه‌آرائی شده آنها انجام و در نتیجه موجب تولید مواد اولیه صنعتی‌می‌شود.
س – محل انباشت مواد: محلی است خارج از کارگاههای استخراج و تونلها و چاهها که مواد مستخرجه در آنجا انباشته می‌شود.
ش – مواد باطله: عبارت است از موادی که در نتیجه استخراج یا کانه‌آرائی از کانه جدا می‌گردد.
ص – شن و ماسه معمولی: شن و ماسه‌ای است که حاوی کانیهای با ارزش نبوده و یا تفکیک آنها مقرون به صرفه نباشد و عمدتا در کارهای‌ساختمانی، راه‌سازی، بتن‌ریزی و نظایر آن استفاده می‌گردد.
ض – خاک رس معمولی: خاکی است که برای ساختن خشت و آجر معمولی (غیرنسوز) بکار می‌رود و نیز در عملیات ساختمانی و راه‌سازی و‌کشاورزی از آن استفاده می‌شود.
ط – خاک صنعتی: خاکی است که به علت داشتن خواص فیزیکی و یا شیمیائی خاص مصارف صنعتی مختلف دارد.
ظ – سنگ لاشه و ساختمانی: سنگهای مختلف موجود در طبیعت که حاوی کانه قابل تفکیک در شرایط کنونی نبوده و عمل‌آوری آن رایج و‌معمول و یا مقرون به صرفه نباشد و بنا به تشخیص وزارت معادن و فلزات سنگ تزئینی نیست و عموما در پی یا دیوارچینی ساختمانها، راه‌سازی و‌دیواره‌سازی و امور نظیر آن بکار می‌رود.
ع – سنگ تزئینی: سنگهای متبلور و غیرمتبلور رسوبی، آذرین و دگرگونی که حاوی کانه قابل تفکیک در شرایط کنونی نبوده و عمل‌آوری آنها نظیر‌برش و صیقل رایج و مقرون به صرفه باشد از قبیل مرمر، شبه مرمر (مرمریت) تراورتن، گرانیت و امثالهم.
غ – پروانه بهره‌برداری: مجوزی است که توسط وزارت معادن و فلزات برای بهره‌برداری از معادن در محدوده‌ای که مشخص شده است صادر‌می‌گردد.
ف – طرح بهره‌برداری: طرحی است که در آن جزئیات برنامه‌های اجرائی برای بهره‌برداری از معدن و زمان‌بندی اجرای عملیات و سایر اطلاعات‌براساس شناسنامه معدن درنمونه فرمهای ویژه وزارت معادن و فلزات، توسط عاملین بهره‌برداری درج می‌گردد.
ق – معادن بلامعارض: به معادنی اطلاق می‌شود که فاقد بهره‌بردار بوده و یا واگذاری آن از نظر این قانون منعی نداشته باشد.