رای شماره ٢۶٧٠ هیات عمومی دیوان عدالت اداری

با موضوع: ابطال نامه شماره ١۴/٢٠٣٠ مورخ ١٣٩۴/٣/١۶ معاون توسعه و مدیریت منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی بیرجند
بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخـه از رأی هیأت عمـومی دیـوان عـدالت اداری به شمـاره دادنـامـه ٩٨٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٢۶٧٠ مورخ ١٣٩٨/٩/١٢ با موضوع: «ابطال نامه شماره ١۴/٢٠٣٠ مورخ ١٣٩۴/٣/١۶ معاون توسعه و مدیریت منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی بیرجند» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

تاریخ دادنامه: ١٣٩٨/٩/١٢ شماره دادنامه: ٢۶٧٠ شماره پرونده: ١٧۴٨/٩٧

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای سیدمهدی عقیلی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره ١۴/٢٠٣٠ـ١٣٩۴/٣/١۶ معاونت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال نامه شماره ١۴/٢٠٣٠ـ١٣٩۴/٣/١۶ معاونت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند را خواستار شده و به طور خلاصه اعلام کرده است که:

«در بخشنامه مورد اعتراض تصریح شده که به دلیل مشکلات اعتباری، حداکثر سقف بازخریدی مرخصی استحقاقی منتهی به بازنشستگی کارکنان فقط به میزان ١٨٠ روز امکان پذیر است. لذا این بخشنامه مغایر با مواد ٨۴ و ١٠٧ قانون مدیریت خدمات کشوری است زیرا در مواد مذکور اشاره شده که ١۵ روز از مرخصی کارکنان در هر سال قابل ذخیره است و پرداخت وجوه مربوط به مرخصی های ذخیره شده کارمند بدون هیچ گونه شرطی در زمان بازنشستگی پذیرفته شده است.»

متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

«به: کلیه واحدهای تابعه دانشگاه

موضوع: بازخرید مرخصی بازنشستگان

احتراماً پیرو نامه شماره ١١/١۵٩٠٧ـ١٣٩٢/٢/١۶ و بنا به مصوبات جلسه شورای مدیران مورخ ١٣٩٣/١٢/٢ و ١٣٩۴/٢/٢٨ به اطلاع می رساند با توجه به مشکلات اعتباری حداکثر سقف بازخرید مرخصی استحقاقی در پایان بازنشستگی (منتهی به بازنشستگی) فقط به میزان ١٨٠ روز امکان پذیر خواهد بود. لذا ترتیبی اتخاذ فرمایید مراتب به نحو مقتضی به کلیه کارکنان ابلاغ تا چنانچه تا پایان بازنشستگی بیش از مدت اعلام شده ذخیره دارند با برنامه ریزی لازم نسبت به استفاده از مرخصی و یا استفاده از ماده ٧٣ آیین نامه اداری استخدامی کارکنان غیرهیأت علمی نسبت به تعیین تکلیف مرخصی خویش اقدام نمایند. بدیهی است در خصوص بازخرید مرخصی ١٨٠ روز در پایان بازنشستگی، صرفاً پس از صدور حکم بازنشستگی و در صورت تأمین اعتبار اقدام صورت خواهد گرفت و به هیچ عنوان بیش از مدت اعلام شده قابل بازخرید نخواهد بود. ضمناً با صدور این نامه، کلیه دستورالعمل های قبلی در خصوص بازخرید مرخصی پایان خدمت لغو و بلااثر اعلام می گردد.»

در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند به موجب نامه شماره ٧/٩/١٣٩٧ـ٧٧٨۵١/١١/٩٧توضیح داده است که:

«١ـ به موجب بند (الف) ماده ۴٩ قانون برنامه چهارم توسعه، بند (ب) ماده ٢٠ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ١ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور، دانشگاه ها الزامی به قوانین و مقررات عمومی، اداری، استخدامی، مالی و تشکیلاتی ندارند و صرفاً بر اساس آیین نامه و مصوبات هیأت امناء خود در چهارچوب مقوله فوق الاشاره اداره می شوند. ٢ـ مطابق مواد ٧٢ و ٧٣ آیین نامه اداری، استخدامی کارکنان غیرهیأت علمی مصوب ١٣٩٠ ،هیأت امنای دانشگاه مقرر کرده که اولاً: کارمندان می توانند به هر میزان ذخیره مرخصی استحقاقی ذخیره شده خود پس از موافقت مسئول مربوطه استفاده کند و بازخرید مرخصی استحقاقی ذخیره شده خود پس از موافقت مسئول مربوطه استفاده کند و بازخرید مرخصی استحقاقی ذخیره شده با درخواست کارمند در طول هر دوره ده ساله خدمتی فقط برای یک بار در هر دوره و در صورت وجود اعتبار و تصویب هیأت رئیسه مؤسسه بلامانع است. در همین راستا هیأت رئیسه دانشگاه بخشنامه ای صادر کرده که بر اساس آن بازخرید صرفاً ١٨٠ روز مرخصی استحقاقی ذخیره شده در زمان بازنشستگی را مورد تأیید قرار داده است. ٣ـ مستفاد از رأی شماره ١٢٣٢ـ١٣٩۶/١٢/٨ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بر اساس قوانین و مقررات عمومی (قانون مدیریت خدمات کشوری) شرط الزام دستگاه ها به بازخرید مرخصی استحقاقی ذخیره شده (هر سال ١۵ روز) درخواست مستخدم و عدم موافقت دستگاه با استفاده از مرخصی استحقاقی قبل از بازنشستگی است. ۴ـ نظریه خروج موضوعی کارکنان دانشگاه ها از قانون مدیریت خدمات کشوری، مفاد نامه شماره ١۴/٢٠٣٠ـ١٣٩۴/٣/١۶ معاونت وقت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه صرفاً ابلاغ مقررات جاری بوده و متضمن وضع قاعده جدید نیست و مادام که مصوبات هیأت امنا و هیأت رئیسه دانشگاه در مراجع ذی صلاح ابطال نگردیده، نامه معترض عنه قابلیت ابطال ندارد. ۵ـ به موجب نامه شماره ١۴/۵١۵٩١ـ١٣٩۴/٧/٢٩ مفاد نامه معترض عنه اصلاح شده است.»

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٨/٩/١٢ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

با توجه به اینکه اولاً: به موجب بند (ب) ماده ٢٠ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ١٣٨٩ که در ماده ١ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب سال ١٣٩۵ تکرار شده مقرر شده دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی در امور اداری، استخدامی، مالی و معاملاتی از شمول قوانین و مقررات عمومی خارج و صرفاً بر اساس آیین نامه ها و مصوبات هیأت امنا عمل می کنند، بنابراین استفاده از مرخصی های ذخیره شده یا بازخرید آن و امور مربوط به بازنشستگی به یقین از امور استخدامی است و دانشگاه ها در اجرای آن امور با توجه به ماده قانونی صدرالذکر الزامی به تبعیت از قوانین استخدام کشـوری و مـدیریت خـدمات کشوری ندارند و تابع مصوبات هیأت امنا هستند. ثانیاً: به موجب ماده ٧١ آیین نامه اداری استخدامی و تشکیلاتی کارمندان غیرهیأت علمی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور مصوب اردیبهشت ١٣٩١ مقرر شده است:

«کارمندان رسمی و پیمانی مؤسسه سالی سی روز حق مرخصی کاری با استفاده از حقوق و مزایای مربوط را دارند. حداکثر نیمی از مرخصی کارمندان در هر سال قابل ذخیره شدن است.» و ماده ٧٣ آیین نامه مذکور نیز مقرر داشته: «بازخرید مرخصی استحقاقی ذخیره شده با درخواست کارمند در طول هر دوره ده ساله خدمتی، فقط برای یک بار در هر دوره و در صورت وجود اعتبار و پس از تصویب در هیأت رئیسه مؤسسه بلامانع می باشد. مؤسسه موظف است مرخصی بازخریده شده را از مجموع ذخیره مرخصی استحقاقی کارمندان کسر نماید.» نظر به اینکه شورای مدیران دانشگاه علوم پزشکی بیرجند برخلاف آیین نامه مصوب هیأت امناء به موجب مقرره مورد شکایت اقدام به نادیده گرفتن اختیار کارمندان به بازخرید مرخصی ذخیره شده قبل از بازنشستگی و محدود کردن امکان بازخرید مرخصی ذخیره شده در زمان بازنشستگی به حداکثر ١٨٠ روز مبادرت کرده است، بنابراین بخشنامه مذکور خارج از حدود اختیارات قانونی و مغایر با قانون به شرح پیش گفته است و مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی