نظریه مشورتی شماره ۳۰۷ مورخ ۱۴۰۰ ـ ۷۶ ـ ۹۳

سؤال
با توجه به امکان اهدای اعضا افراد در شرایط خاصی نظیر مرگ مغزی و لزوم اخذ رضایت اولیای فرد در صورت اختلاف پدر و مادر یا فرزندان یا همسر فرد مذکور، نظر کدامیک جاری و معتبر خواهد بود؟
چنانچه در خصوص کالبد گشایی یا تدفین و محل دفن وی اختلاف حاصل آید تصمیم کدامیک ارجحیت خواهد داشت؟

نظریه شماره ۲۲۴۳/۹۳/۷ ـ ۱۸/۹/۱۳۹۳

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اولاً- با توجه به صراحت ذیل ماده ۷ آیین نامه اجرایی ماده واحده قانون پیوند اعضای بیماران فوت شده… مصوب ۱۷/۱/۱۳۷۹ مبنی بر اینکه رضایت کلیه وراث جهت پیوند عضو متوفی یا کسی که دچار مرگ مغزی شده، لازم می باشد، بنابراین در فرض استعلام می بایست کلیه وراث قانونی جهت اهدا یا پیوند عضو فرد متوفی رضایت دهند، والاّ موضوع پیوند و اهدای عضو امکانپذیر نبوده و برخلاف مقررات می باشد. البته اگر شخص وصیت کرده باشد، موضوع تابع ماده ۶ آیین ¬نامه یاد شده خواهد بود.
ثانیاً- درخصوص کالبد شکافی متوفی، در مواردی که دستور مقام قضایی برای تعیین علت فوت صورت می گیرد، موضوع منوط به رضایت اولیای دم نمی باشد. اما در سایر موارد باید کلیه وراث رضایت خود را اعلام نمایند.
ثالثاً- در مورد محل دفن در صورت اختلاف بین وراث، بدواً می بایست به نحوی نامبردگان مصالحه و توافق نمایند و جسد متوفی نباید بر روی زمین بماند و در اولین فرصت دفن شود تا موجب هتک حرمت جسد میت نشود. با این حال بهتر است باتوجه به جنبه های شرعی قضیه، دراین مورد براساس نظر مراجع محترم تقلید رفتار شود.