نظریه مشورتی شماره ۲۷۱۶/۹۶/۷ مورخ ۷۱۶-۱۸۶/۱-۹۶

استعلام :
مطابق ماده ۱۴۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲/۲/۱ افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند و مطابق ماده ۱۴۷ قانون مذکور سن بلوغ در دختران و پسران به ترتیب نه و پانزده سال تمام قمری است همچنین مطابق تبصره ۱ ماده ۴۹ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۰ و نیز تبصره ۱ ماده ۲۱۹ قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸ که منسوخ اعلام شده اند منظور از طفل کسی است که به حد بلوغ شرعی نرسیده باشد. س: با توجه به قوانین فعلی ملاک تشخیص مسئولیت کیفری تنها سن می باشد یا اینکه دادگاه در فرض که متهم مذکر کمتر از ۱۵ سال قمری دارد ولکن مطابق نظر پزشکی قانونی یا تشخیص دادگاه دارای آثار بلوغ مثل احتلام و موهای زهار و غیره .. می باشد این فرد بالغ دارای مسئولیت کیفری محسوب می شود یا خیر.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
طبق ماده ۱۴۶ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، «افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند» و مطابق ماده ۱۴۷ همین قانون، سن بلوغ در دختران و پسران به ترتیب نُه و پانزده سال تمام قمری است. بنابراین، ملاک احراز بلوغ برای مسؤولیت کیفری افراد طبق قانون، «سن» است که با توجه به تاریخ تولد مطابق شناسنامه و انقضای مدت ۹ سال قمری تمام (در مورد دختران) و ۱۵ سال قمری (در مورد پسران) از تاریخ تولد فرد بالغ تلقی می گردد و آثار و علائم دیگر که در استعلام به آن اشاره شده، قانوناً ملاک بلوغ برای مسؤولیت کیفری محسوب نشده است و چنانچه فردی نابالغ، مرتکب یکی از جرائم موجب حد و قصاص (مانند قتل عمدی) گردد، بر اساس تبصره ۲ ماده ۸۸ قانون مذکور مجازات وی تعیین می‌گردد.