نظریه مشورتی شماره ۷/۹۳/۲۵۸۷ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۲۳

استعلام :
برای فردی که دچار مرگ مغزی شده غیر ممکن و تا زمانی که فرد به دستگاه تنفس مصنوعی وصل است تنفس و ضربان قلب وی برقرار و به محض جدا نمودن فرد از دستگاه مذکور فعالیت قلب و تنفس وی قطع خواهد شد با عنایت به مطالب فوق الذکر برای فردی که به دنبال تصادف و با تشخیص متخصصین و تائید پزشکی قانونی دچار مرگ مغزی شده و اولیای دم وی نیز رضایت خود را نسبت به اهدای اعضاء وی اعلام نموده اند دو سوال مطرح است.

۱- بسته به آماده بودن یا نبودن تیم پیوند اعضاء ممکن است از دقایقی بعد از تشخیص مرگ مغزی تا چند روز بعد از آن عمل پیوند انجام و فرد از دستگاه جدا و به تبع آن فعالیت قلب و تنفس وی قطع شود حال در صورتی که تشخیص مرگ مغزی در ماه حرام وعمل پیوند عضو و جدا کرده فرد از دستگاه در سایر ایام صورت گیرد تاریخ فوت وی کدام خواهد بود زمان تشخیص مرگ مغزی و یا زمان جدا کردن وی از دستگاه؟

در پاره ای از موارد که اولیاء دم قصد اهداء عضو از فرد مورد نظر نداشته لیکن نظر به اینکه بازگشت به حیات بیمارشان غیر ممکن است و با توجه به هزینه های نگهداری بسیار بالا چنین بیمارانی تقاضای قطع دستگاه را مطرح می نمایند آیا این امر با رضایت اولیای دم امکان پذیر است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱- تشخیص مرگ، امری مربوط به علوم پزشکی است. چنانچه از نظر علم پزشکی کسی که دچار مرگ مغزی شده، مرده محسوب می­شود، تاریخ مرگ مغزی، تاریخ فوت وی محسوب شده و سنجش ماههای حرام از غیر آن، بر اساس آن تاریخ محسوب می­شود.

۲- چنانچه مطابق تبصره ۱ ماده واحده قانون پیوند اعضای بیماران فوت شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آنان مسلّم است مصوب ۷۹ و تبصره ۳ ماده ۲ آئین نامه اجرائی قانون مذکور فوت، مسلّم باشد، اجابت درخواست خانواده متوفی منع قانونی ندارد.