نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۱۹۳۹ مورخ ۱۳۹۹/۱۲/۱۱
استعلام :
با عنایت به ماده ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری چنانچه دادستان از حکم صادره درخواست تجدیدنظر نکرده باشد و محکوم‌علیه نیز حق تجدیدنظر خود را اسقاط یا مسترد نماید و تقاضای تخفیف مجازات نماید دادگاه اقدام به تخفیف مجازات می‌نماید و حکم صادره نیز قطعی می‌باشد که با عنایت به عدم ذکر شاکی در ماده مذکور اعتراض از سوی شاکی مانع تخفیف مجازات نمی‌باشد. چنانچه در مهلت مقرر دادستان اعلام نماید به دادنامه اعتراض ندارد و یا در مهلت مقرر درخواست تجدیدنظر ننماید و محکوم‌علیه اقدام به اسقاط حق تجدیدنظر نماید لیکن شاکی اقدام به تجدیدنظرخواهی نماید از طرفی طبق ماده مذکور دادگاه باید اقدام به تخفیف مجازات نماید و از طرف دیگر دادگاه تجدیدنظر نیز باید به اعتراض شاکی رسیدگی و اقدام به صدور حکم نماید در این صورت کدام یک از دادنامه‌های صادره دادنامه قطعی می‌باشد و قابلیت اجرا دارد؟ به عنوان مثال در مواردی ممکن است شاکی به قلت مجازات اعتراض نماید که طبق ماده ۴۵۸ ق.آ.د.ک دادگاه تجدیدنظر باید اقدام به تشدید مجازات نماید لیکن از طرفی مجازات مندرج در دادنامه بدوی نیز با لحاظ اعمال ماده ۴۴۲ قانون مذکور قطعی گردیده است.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
فرض ماده ۴۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ باتوجه به فلسفه وجودی آن که کاهش یک مرحله از دادرسی و تسریع در رسیدگی و قطعیت آرا می‌باشد، ناظر بر مواردی است که پرونده امر با وجود قابلیت تجدیدنظرخواهی محکومٌ‌علیه، به لحاظ عدم تجدیدنظرخواهی از سوی دادستان و شاکی خصوصی یا استرداد درخواست تجدیدنظر از سوی نامبردگان، قابلیت طرح در مرجع تجدیدنظر را نداشته باشد. بنابراین، درفرض سؤال که شاکی خصوصی از حکم صادره محکومیت، تجدیدنظرخواهی نموده است، مورد مطروحه از مصادیق ماده ۴۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ خارج بوده و دادگاه تجدیدنظر، مطابق مقررات رسیدگی و رأی لازم را صادر خواهد نمود. بدیهی است که دادگاه تجدیدنظر مطابق ماده ۴۵۹ قانون فوق‌الذکر، درصورت استحقاق محکومٌ‌علیه، در مجازات وی تخفیف خواهد داد.