بخشنامه شماره ۹۰۰۰/۱۲۳۲۷/۱۰۰ – ۱۳۹۲/۳/۸ آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات
آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات
جناب آقای سینجلی جاسبی
رئیس محترم هیات مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی کشور
تصویر آئین نامه شماره ۹۰۰۰/۱۲۳۱۱/۱۰۰ مورخ ۱۳۹۲/۳/۸ ریاست محترم قوه قضائیه در خصوص (نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی
رفتار و عملکرد قضات) جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل دبیرخانه قوه قضائیه – محسن محدث
۸/۳/۱۳۹۲ ۱۰۰/۱۲۳۱۱/۹۰۰۰شماره
آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات
در اجرای ماده ۱۲ قانون نظارت بر رفتار قضات مصوّب ۱۷ مهر ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی و بنا به پیشنهاد دادستان انتظامی
قضات، آیین نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات به شرح مواد آتی تصویب می شود:
کلیات
ماده۱ – نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات به شرح مواد این آیین نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط است.
ماده۲ – واژه ها و عبارات اختصاری مندرج در این آیین نامه در معانی زیر به کار می رود:
الف) دادسرا: دادسرای انتظامی قضات.
ب) دادستان: دادستان انتظامی قضات.
ج) معاونت: معاونت دادسرای انتظامی در امور نظارت و ارزشیابی قضات.
د) معاون: معاون دادسرای انتظامی در امور نظارت و ارزشیابی قضات.
ماده۳ – عملکرد تمامی قضاتی که به حکم رییس قوه قضاییه به سمت قضایی منصوب می شوند از جمله قضات شاغل و مامور به
خدمت در سازمان قضایی نیروهای مسلح، سازمان بازرسی کل کشور، حفاظت و اطلاعات، سازمان زندانها و اقدامات تامینی و
تربیتی، سازمان ثبت اسناد و املاک و سایر سازمان ها و دستگاه ها همانند قضات شاغل در واحدهای قضایی مورد بازرسی و نظارت و
ارزشیابی دادسرای انتظامی قرار می گیرد.
تبصره – بازرسی از عملکرد روسای سازمانهای وابسته و معاونت های قوه قضاییه چنانچه دارای سمت قضایی باشند، با اجازه رییس
قوه قضاییه انجام می گیرد.
ماده۴ – به منظور اعمال نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات کشور، به دستور دادستان، هیات های بازرسی به کلیه واحدهای
قضایی کشور اعزام می شوند.
ماده۵ – گزارش بازرسان و سوابق و اطلاعات مربوط به نظارت و ارزشیابی قضات محرمانه بوده، بازرسان و کسانیکه حسب وظیفه به
گزارش ها و اطلاعات مزبور دسترسی دارند به جز ارائه به دادستان حق افشاء آن را نزد دیگران ندارند.
تبصره۱ – دادستان با ارسال گزارش بازرسان جهت صدور دستور مقتضی مراتب را به اطلاع رییس قوه قضاییه می رساند. همچنین به
دستور مقام مزبور رونوشت گزارش بازرسان عندالاقتضاء و حسب مورد به دادگستری مربوط به منظور حسن جریان امور، به احد از
دادیاران انتظامی جهت رسیدگی انتظامی و به کمیسیون رسیدگی به صلاحیت قضات برای رسیدگی به صلاحیت، ارجاع و ارسال
می شود.
تبصره۲ – دادسرا به استعلامات مرکز حفاظت و اطلاعات کل قوه قضاییه طبق اساسنامه آن مرکز پاسخ می دهد.
ماده۶ – چنانچه اخبار و اطلاعات واصله راجع به قضات پس از بررسی ابتدایی بی اس – اس تشخ – یص داده شود با پیشنهاد قاضی
مس – ئول و موافقت معاون، بایگانی و در غیر این صورت، پس از ارزیابی و اتخاذ تصمیم مقتضی در سوابق محرمانه ضبط و نگهداری
می شود.
فصل اول: بازرسی
ماده۷ – بازرسی دادسرای انتظامی به شرح ذیل می باشد:
۱ – بازرسی آشکار.
الف) دوره ای و مستمر.
ب) فوق العاده و موردی.
۲ – بازرسی پنهان.
ماده۸ – برنامه بازرسی دوره ای و مستمر در آغاز هر سال توسط معاونت با رعایت اولویت ها تنظیم و پس از تصویب دادستان به مرحله
اجرا گذاشته می شود.
ماده۹ – بازرسی فوق العاده و موردی، حسب دستور رییس قوه قضاییه یا در صورت وصول شکایت یا گزارش مهم به تشخیص دادستان
انجام می شود. برای این منظور، احد یا هیاتی از قضات دادسرا به مرجع مربوط عزیمت و مبادرت به انجام بازرسی می نمایند.
ماده۱۰ – به منظور مستندسازی اطلاعات واصله در رابطه با عدم رعایت آداب و عرف قضاء با ارباب رجوع اعم از خواهان، خوانده، متهم،
شاکی، مطلع، شاهد، کارشناس، وکیل، مامور و در نتیجه ایجاد نارضایتی و بدبینی نسبت به دستگاه قضایی به دستور دادستان
بازرسی پنهان و نامحسوس انجام می شود.
ماده۱۱ – سرپرست و اعضاء هیات بازرسی با پیشنهاد معاونت و با حکم دادستان اعزام می شوند. نظارت بر حسن انجام بازرسی و
تقسیم کار بین اعضاء به عهده سرپرست هیات بوده و سایر اعض – اء ضمن همکاری لازم نتیجه به دست آمده را در اختیار وی قرار
می دهند تا در تهیه گزارش نهایی منظور گردد.
ماده۱۲ – بازرسان قبل از عزیمت به محل ماموریت موظف هستند گزارش های هی – ات های قبلی را مورد مطالعه قرار داده و تغییراتی را
که در این فاصله به عمل آمده در بازرسی جدید مطمح نظر داشته و نیز اطلاعات بدست آمده از منابع و مراکز دیگر مانند مرکز حفاظت
اطلاعات کل قوه قضاییه و مرکز آمار و فن آوری اطلاعات را مورد مطالعه و بهره برداری قرار دهند.
تبصره۱ – مرکز آمار و فن آوری اطلاعات موظف است با استفاده از اطلاعات موجود و روش های آمار، سامانه الکترونیکی نظارت قوه
قضاییه (سنا) را طراحی و دسترسی لازم به این سامانه را برای هیات های اعزامی فراهم آورد.
تبصره۲ – مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضاییه و واحدهای تابعه آن در استانها ضمن پاسخ به استعلامات دادسرا، در رابطه با پرونده های
انتظامی مربوط همکاری لازم را با بازرسان اعزامی در حدود ماموریتشان به عمل آورند.
ماده۱۳ – هیات اعزامی پس از ورود به استان یا واحد قضایی محل ماموریت، در جلسه مدیران قضایی شرکت و سرپرست هیات ضمن
معارفه، اهداف و چگونگی ماموریت را تشریح می نماید.
ماده۱۴ – بازرسی از واحدهای قضایی به کیفیتی تدوین و اجرا می گردد که موجب وقفه در امور جاری قسمت های مورد بازرسی
نشود.
ماده۱۵ – به منظور ارزیابی کیفی و کمی عملکرد قضایی قضات، هیات اعزامی حداقل پنج فقره پرونده را مورد رسیدگی قرار داده و
پس از بررسی آمار عملکرد هر یک از قضات، درباره توان قضایی آنان اظهار عقیده می نماید.
ماده۱۶ – هیات موظف است علاوه بر مطالعه و بررسی پرونده ها، از مدیران و مسئولین قضایی و سایر قضات مطلع و عندالاقتضاء از
مسئولین محلی و نیز افراد موثق، پیرامون رفتار و عملکرد قضایی تحقیق و استطلاع به عمل آورده و در ارزیابی خود منظور دارد.
ماده۱۷ – اعضای هیات می توانند در صورت لزوم از قاضی یا کارمند با رعایت حرمت و شان آنها دلیل اقدامات موردنظر را جویا شوند.
تبصره۱ – هیات بازرسی در مواردی که ایرادات مورد لحاظ جزئی باشد با رعایت شان قضایی یا اداری به قاضی یا کارمند مربوط بنحو
محرمانه جهت رفع آن تذکر داده و چنانچه از کارمند تخلفی مشاهده نماید مراتب را به هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان
اعلام می کند.
تبصره۲ – چنانچه هیات بازرسی در حین انجام وظیفه به تخلفات انتظامی برخورد نماید، مکلف است مراتب را به دادستان گزارش
دهد.
ماده۱۸ – مدی – ران و قضات محل بازرسی باید همکاری لازم را با اعضای هیات معمول دارند.
ماده۱۹ – چنانچه در حین انجام وظیفه، عملی بر خلاف قانون که واجد وصف مجرمانه یا منافی با شان قضایی باشد توسط هیات
اعزامی کشف شود؛ هیات باید فوراً مراتب را به دادستان گزارش و کسب تکلیف نماید.
ماده۲۰ – در پایان ماموریت و قبل از ترک محل، هیات اعزامی در جلسه قضات و مسئولین مربوط شرکت کرده و استنباط اجمالی خود
از وضعیت واحدهای قضایی مورد بازرسی را مطرح می نماید.
ماده۲۱ – هیات بازرسی در پایان ماموریت، گزارش بازرسی را به دادستان تسلیم می نماید. این گ – زارش باید مستند و مستدل بوده و
پس از بهره برداری در سوابق مربوط در معاونت نگهداری شود.
ماده۲۲ – هیات بازرسی در گزارش نهایی پیشنهاد می نماید قضاتی که مصدر خدمات با ارزش و درخشان بوده اند با اعطاء پایه، ارتقاء
سمت، تقدیرنامه کتبی و غیره مورد تشویق قرار گیرند.
ماده۲۳ – هیات بازرسی در گزارش تقدیمی به دادستان نسبت به قضات متخلف پیشنهاد تنزل پایه یا سمت، تغییر محل خدمت،
بازنشستگی، سلب صلاحیت قضایی، تعلیق از خدمت قضایی جهت تعقیب کیفری و غیره را حسب مورد می نماید.
فصل دوم: نظارت و ارزشیابی
ماده۲۴ – موضوعات مورد نظارت و ارزشیابی اموری از قبیل موارد ذیل است:
الف – رعایت نزاکت و اخلاق و آداب اسلامی.
ب – حسن خلق با همکاران و ارباب رجوع.
پ – رعایت شان قضایی.
ت – حسن شهرت.
ث – توانائی جسمی و روحی.
ج – دانش و مهارت قضایی.
چ – کیفیت و کمیّت کار قضایی.
ح – قدرت استنباط و شم قضایی.
خ – شجاعت و استقلال قضایی.
د – رعایت نظم و انضباط اداری.
ذ – نظارت بر امور دفتری.
ر – دانش و مهارت بهره برداری از اطلاعات و فن آوری ارتباطات.
ز – توجه به جهات پیشگیرانه و تربیتی در امور قضایی.
ماده۲۵ – معاونت به دست – ور دادستان، مطابق قانون نظارت بر رفتار قضات، این آیین نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط، اقدام به نظارت
و ارزشیابی عملکرد و رفتار قضات کشور می نماید.
ماده۲۶ – به منظور تحقق نظارت و ارزشیابی و دسترسی به هنگام به اطلاعات دقیق مربوط به عملکرد قضات کشور، واحدهای نظارت
و ارزشیابی قضات در دادگستری کل هر استان که از نظر اداری تابع دادگستری استان مربوط بوده تحت نظارت و تعالیم دادسرا انجام
وظیفه می نمایند.
تبصره۱ – این واحدها به تعداد لازم قاضی، کارشناس و کارمند دفتری خواهند داشت.
تبصره۲ – در صورت ضرورت واحدهای مذکور در شهرستان های بزرگ، مجتمع های قضایی و سازمان های تابعه قوه قضاییه نیز دایر
می گردد.
ماده۲۷ – قضات واحدهای نظارت و ارزشیابی بنا به پیشنهاد دادستان و با ابلاغ رییس قوه قضاییه منصوب می شوند. این قضات به
نمایندگی از دادسرا اق – دام به نظارت و ارزشیابی عملکرد و رفتار قضات حوزه ماموریت خود نموده و مراتب را به معاونت گزارش
می نمایند.
ماده۲۸ – روس – ای کل دادگس – تری ها نیز مکلفند به عنوان نمایندگان قوه قض – اییه در استان ها در راستای وظیفه مدیریتی و نظارتی و به
منظور حسن تمشیت امور در واحدها و حوزه های ق – ضایی خود ه – یات نظارت و بازرسی اس – تانی تشکیل دهند. هیات مزبور در طول
سال و به تدریج همه واحدهای قضایی استان را مورد بازرسی قرار می دهد. رییس کل دادگستری استان نتایج بررسی و ارزیابی
هیات درباره عملکرد قضات و وضعیت واحدهای قضایی مورد بازرسی را در فواصل زمانی معین به معاونت گزارش می دهد.
تبصره۱ – اعضای هیات های مذکور از میان قضاتی که علاوه بر داشتن حسن شهرت، با تجربه و علاقمند به فعالیت در امور نظارت و
ارزشیابی باشند انتخاب می شوند.
تبصره۲ – برنامه بازرسی و اسامی و مشخصات اعضای هیات ابتدای هر سال توسط روسای کل دادگستری ها به معاونت اعلام
می شود.
تبصره۳ – هیات های مذکور چنانچه ایرادات مورد لحاظ جزئی باشد به قضات مربوط با رعایت حرمت و شان قضایی آنها تذکر می دهند تا
نسبت به رفع آن اقدام نمایند.
ماده۲۹ – از تاریخ لازم الاجراشدن این آیین نامه، آیین نامه نظارت و ارزیابی دادستانی انتظامی قضات مصوب ۱۳۸۲/۴/۲۱ ملغی
می باشد.
ماده۳۰ – این آیین نامه در ۳۰ ماده و ۱۱ تبصره در تاریخ به تصویب رییس قوه قضاییه رسید.
رئیس قوه قضائیه – صادق لاریجانی