مجموعه بخشنامه های ثبتی – فصل هفده

فصل هفدهم – امور املاک (۲۵۸ تا ۲۸۰ )

تقاضای ثبت املاک دولتی

بند ۲۵۸- تقاضای ثبت املاک دولتی و املاکی که بموجب قوانین خاص در مالکیت دولت قرار میگیرد و از طرف سازمانهای مربوطه بعمل میآید.

بند ۳۴۸ مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).

درخواست ثبت و تحدید حدود سهام مجهول المالک

بند ۲۵۹- در موقع درخواست ثبت سهام مجهول المالک املاکی که قسمتی از آن درخواست ثبت و تحدید حدود شده احراز تصرفات مالکانه متقاضی ثبت ضرورت دارد نمایندگانی که مأمور تحدید حدود سهام مشاعی این قبلی املاک هستند بایستی برای تسهیل کار نام مالک و یا مالکین سهام مشاعی مجهول المالک را تحقیق و در صورت مجلس تحدید منعکس نمایند.

بند ۳۴۳ مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال ۴۹

درخواست ثبت معادن و زمین شامل معدن

بند ۲۶۰- قبول درخواست ثبت معادن و اراضی ملکی اشخاص که مشتمل بر معادن است با توجه به قانون و مقررات مصوبه بعمل می آید.

بند ۳۴۲ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹

رعایت ماده ۱۷ قانون تقسیم و فروش در قبول ثبت اراضی

بند ۲۶۱- الف: قبول تقاضای ثبت اراضی موات از اشخاص ممنوع است.

ب: ادامه عملیات ثبتی و صدور سند مالکیت بدرخواست ثبتهای جاری موکول به احراز موات نبودن مورد ثبت و عدم تجاوز به اراضی موات است.

بند ۳۴۰ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).

اظهار نامه ثبتی و درخواست ثبت ملک

بند ۲۶۲- مشخصاتی که در اظهارنامه و پاسخ استعلام و صورتمجلس تحدید و سند مالکیت باید قید شود:

در کلیه اظهارنامه ها علاوه بر نشانی متقاضی حتی الامکان نقشه یا کروکی ملک ضمیمه شده و مساحت ملک ضمن تعیین محل وقوع و مشخصات آن از حیث نام قریه و بخش و خیابان و کوچه با کمال وضوح قید و در پاسخ استعلام دفاتر و همچنین در صورتمجلس تحدید و سند مالکیت مزبور درج شود.

بند ۳۴۰ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).

تسهیل در امر قبول تقاضای ثبت

بند ۲۶۳- بمنظور رفاه بیشتر در اجرای قانون ثبت عمومی و ترغیب افراد به ثبت املاک خود مقرر میدارد که تقاضای ثبت را بر مبنای بهای تعیین شده از طرف مالک قبول نمایند.

بدیهی است در موقع ثبت ملک در دفاتر املاک طبق ماده ۱۸ آئین نامه قانون ثبت ارزیابی و بقیه حقوق دولتی وصول خواهد شد تا بدین طریق هر چه زودتر عملیات ثبتی املاکی که تاکنون به ثبت نرسیده خاتمه پذیرد.

بخشنامه ۱۹۵۲/۳-۱۴/۴/۵۷

درخواست ثبت قبرستانهای عمومی و بستر مسیلها

بند ۲۶۴
الف: قبول درخواست ثبت قبرستانهای عمومی و بستر مسیلها از اشخاص اکیداً ممنوع است.

ب: در مورد املاکی که حدود آنها مجاورت با رقبات فوق الذکر دارد در موقع تحدید حدود علاوه بر ارسال یک نسخه از آگهی تحدیدی به مراجع ذیصلاح نماینده مرجه مربوطه را هم دعوت نمایند که از تجاوز احتمالی مجاورین با پلاکهای عمومی فوق الاشعار جلوگیری شود.

بند ۳۵۵ مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).

تکمیل اظهارنامه های ثبتی

بند ۲۶۵- چون طبق بند سوم ماده ۲۲ آئین نامه قانون ثبت املاک باید حدود ملک و متعلقات آن در اظهارنامه هائی که فاقد ذکر حدود است و حدود را معطوف باستشهادیه پیوست اظهارنامه میکند خودداری و متقاضی را راهنمائی کنند که اظهارنامه را تکمیل کند. (موضوع بخشنامه ۲۹۰/۳-۲۳/۱/۵۴).

نحوه ثبت غیرمنقول براساس حکم دادگاه

بند ۲۶۶- در مورد ثبت مال غیرمنقول که بموجب اجرائیه دادگاه از مال محکوم علیه منتقل بغیر گردیده است ثبت آن بنامه منتقل الیه باید مسبوق بدستور تملیک محاکم رسمی دادگستری بوده باشد.

بند ۳۸۴ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹

عدم قبول تقاضای ثبت انهار طبیعی و سیلابها

بند ۲۶۷- چون براساس قانون توزیع عادلانه آبها که کلیه آبهای جاری در رودخانه ها و انهار طبیعی و سیلابها و فاضلابها و غیره در اختیار حکومت جمهوری اسلامی ایران است و حفظ و بهره برداری از آن به وزارت نیرو محول و ایجاد هر نوع اعیانی در بستر آنها و رودخانه ها بدون اجازه وزارت مزبور ممنوع میباشد و نظر به اینکه قلمرو شمول این اختیار وزارت نیرو میباشد و با عطف توجه بماده ۵۲ قانون مرقوم که مقرر میدارد کلیه قوانین و مقررات مغایر با آن در قسمتی که مغایرت دارد ملغی است، علیهذا مقررات تبصره ۶ ماده ۹۶ قانون اصلاح قانون شهرداریها مصوب سال ۱۳۴۵ با تصویب قانون مذکور در این قسمت منسوخ است.

بند بخشنامه ۹۸۴۰/۱۰-۱۲/۹/۵۴ با اصلاح

اماکن باستانی

بند ۲۶۸- از قبول درخواست ثبت اماکن و آثار باستانی اراضی مربوطه که فهرست آن از طرف مراجع ذیصلاح اعلام شده یا میشود از اشخاص خودداری و چنانچه نسبت به این قبلی اماکن قبلاً تقاضای ثبت پذیرفته شده باشد، با رسیدگی لازم و معاینه محل مراتب را به سازمان ثبت گزارش و بعلاوه هنگام تحدید حدود رقبات مجاور اماکن و اراضی مزبور وقت تحدید حدود را ضمن ارسال یک نسخه آگهی تحدیدی مراتب را قبلاً بمراجع ذیصلاح اصلاح دهند.

بند ۳۵۰ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).

تقاضای ثبت، تحدید یا تفکیک حدود اراضای مجاور املاک متعلق یا مورد تصرف ارتش

بند ۲۶۹- در موقع پذیرفتن درخواست ثبت ملک از اشخاص که قطعاً با معاینه محلی قبلی صورت خواهد گرفت و همچنین در موقع تحدید حدود ملک اشخاص که در مجاورت املاک مورد ثبت یا مورد تصرف ارتش قرار گرفته در حدود قانونی و مقررات دقتهای لازم از قبیل تصرف مالکانه متقاضی و تعیت از حدود قانونی املاک مزبور مرعی داشته و توجه نمایند حقی از ارتش ضایع نشود.

بند ۳۵۲ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹

قبول تقاضای ثبت

بند ۲۷۰- بقرار اطلاع اغلب اشخاص مسیل و یا رودخانه متروکه را تسطیح نموده و درصدد تقاضای ثبت آن بر می آیند، برای جلوگیری از این امر لازم است قبل از قبول تقاضای ثبت اراضی نقشه هوائی از ذینفع مطالبه و پس از تطبیق آن با وضع محل و اطمینان به اینکه مورد تقاضا مسیل و یا رودخانه متروکه نباشد نسبت به قبول تقاضای ثبت با رعایت مقررات و دستورات صادره قبلی اقدام نمایند.

بخشنامه شماره ۶۵۰۴/۳-۲۷/۹/۵۴

تقاضای ثبت اراضی مجاور ساحلی

بند ۲۷۱- طبق ماده ۱ قانون اراضی ساحلی اراضی که از پائین رفتن سطح دریای خزر و دریاچه ها و خشک شدن مردابها و باطلاقها حاصل میشود مستحدثه ساحلی محسوب و متعلق به دولت است و بهیچ وجه اشخاص حق تقاضای ثبت آنرا ندارند.

در موقع قبول تقاضای ثبت اراضی مجاور اراضی ساحلی نماینده وزارت کشاورزی را دعوت و با اطلاع و تأیید مأمور و نماینده وزارت مزبور اقدام لازم معمول دارید.

بند ۲۵۳ مجموعه بخشنامه های تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).

چگونگی ادامه عملیات ثبتی توام با انتقال ملک

بند ۲۷۲- نظر به اینکه بعضی از واحدهای ثبتی در مورد معاملاتی که قبل از درخواست ثبت ملک بموجب سند عادی در محلهائی که قانون ثبت اجراء گردیده انجام میشود، سوالاتی نموده اند لزوماً اشعار میدارد:

هرگاه شخصی که در دفتر توزیع اظهارنامه پلاکی بنام وی معرفی و ثبت شده باشد و قبل از درخواست ثبت با سند عادی پلاک موصوف را به دیگری انتقال دهد و با رسیدگی کامل اداره ثبت تصرفات مالکانه خریدار سند عادی محرز باشد قبول تقاضای ثبت ب شرایط مذکور از خریدار بلااشکال میباشد، و همچنین نسبت به املاکی که در دفتر توزیع اظهارنامه به نام دولت یا شهرداری یا وقف معرفی شده و اشخاص بعنوان ملک خریداری تقاضای ثبت دارند قبل از جلب موافقت مراجع ذیربط از قبول تقاضای ثبت خودداری و با ادارات مربوطه تشریک مساعی نموده و مراقیت نمایند عمل خلافی صورت نگیرد.

بخشنامه ۱۱۸۰/۳-۲۱/۲/۵۴ اصلاحی

ثبت ملک متوفای بلاوارث بنام دولت

بند ۲۷۳ اعلام اداره امور سرپرستی و درخواست خزانه داری کل از نظر اجرای بند ۹ ماده ۲۹۹، قانون امور حسبی برای ثبت ملک متوفای بلاوارث بنام دولت کافی خواهد بود. مطالبه مدارک دیگری لازم نیست.

نحوه تعیین پلاک ثبتی

بند ۲۷۴
۱- بطوریکه در ادارات ثبت معمول است در موقع تحدید حدود نماینده ثبت برای مجاوری که فاقد شماره پلاک است شماره پلاک تعیین مینماید، چون این رویه در عمل ایجاد اشکال نموده و احتمالاً موجب تضییع حق مجاور خواهد شد، مقتضی است منبعد در موقع قبول تقاضای ثبت این عمل انجام شود یعنی برای مجاورین ملک که فاقد شماره پلا هستند شماره پلاک تعیین و در دفتر توزیع اظهارنامه قید و در موقع تحدید حدود این قبیل که قبلاً پذیرفته شده باسد قبل از تحدید حدود پلاک مورد درخواست پلاک مجاورین تعیین گرد.

۲- همچنین در موقع قبول تقاضای ثبت اراضی مخصوصاً از دو هزار متر مربع به بالا نقشه مورد تقاضا بوسیله متقاضی تهیه و پیوست اظهارنامه گردد که در موقع تحدید حدود مورد توجه مأمور عمل قرار گیرد.

۳- اغلب دیده شدهاست نمایندگان ثبت در موقع تحدید حدود ملک را به باغ محدود مینمایند بدون آنکه دقت شود که مجاور باغ است یا خیر و باید توجه داشته باشند که مجاور را قانوناً و یا عرفاً بتوان باغ اطلاق نمود.

۴- صحیح است که در ماده ۱۷ قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره بزارعین مستأجر تأیید و تصدی اراضی موات را تا شعاع سی کیلومتر سازمان نسکن و زائد برآن بعهده اداره تعاون و امور روستا محول شده ولی اینموضوع رفع تکلیف از اداره ثبت نمیکند و نمایندگان ثبت مکلفند در موقع قبول تقاضای ثبت به تصرفات مالکانه متقاضی ثبت دقیقاً رسیدگی نموده و از قبول ثبت اراضی که آثار تصرف در آن مشهود نیست و ظاهراً موات یا مرتع بنظر میرسد، شدیداً خودداری نمایند.

بخشنامه ۶۴۶۴/۳-۷/۱۱/۵۳

اصلاح ماده یک آئین نامه قانون ثبت

بند ۲۷۵- پیروشماره ۴۹۴-۳۰/۱/۵۴ موضوع اضافه شدن دفتر آمار و ثبت اظهارنامه بدفاتر مندرج در ماده یک آئین نامه قانون ثبت، اینک آئین نامه اصلاحی ذیلاً نقل میشود:

نظر بماده هفت قانون ثبت اسناد و املاک مورخ ۲۶ اسفند ماده ۱۳۱۰ ماده یک اصلاحی آئین نامه قانون مزبور بشرح زیر اصلاح میشود:

ماده ۱: هر اداره یا دایره ثبت اسناد و املاک دارای دفاتر زیر خواهد بود:

۱- دفتر املاک

۲- دفتر نماینده املاک

۳- دفتر املاک توقیف شده

۴- دفتر ثبت موقوفات

۵- دفتر گواهی امضاء

۶- دفتر سپرده ها

۷- دفتر توزیع اظهارنامه ها

۸- دفتر املاک مجهول المالک

۹- دفتر ثب شرکتها

۱۰- دفتر اسناد رسمی

۱۱- دفتر ثبت قنوات

۱۲- دفتر آمار و ثبت اظهارنامه

بخشنامه ۱۲۹۶/۳-۲۴/۲/۵۴ و ماده یک آئیننامه قانون ثبت

دفتر آمار و اظهارنامه

بند ۲۷۶- اکنون که دفتر کد ۳۰۴ بعنوان دفتر ثبت اظهارنامه ها تهیه و بوسیله اداره کارپردازی به آن واحد ثبتی ارسال میشود، لازم است، اولاً دفتر مزبور تحت نظارت مستقیم رئیس ثبت بوده و در ثانی کلیه ستونهای مربوط به آن بوسیله شخص رئیس ثبت تکمیل و کمال مراقبت بعمل آید که بهیچوجه قلم خوردگی نداشته باشد.

بخشنامه ۸۲۴/۳-۱۰/۲/۵۴

اضافه شدن دفتر آمار و ثبت اظهارنامه به دفاتر مندرج در ماده یک آئین نامه قانون ثبت

بند ۲۷۷- برحسب پیشنهاد شاره ۲۴۴/۳-۲۰/۱/۵۴ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و تصویب وزارت دادگستری، ماده یک آئین نامه اصلاحی قانون ثبت طی شماره ۴۹۴/۳-۳۰/۱/۵۴ بخشنامه شده است و ضمن آن دفتر آمار و ثبت اظهارنامه به دفاتر قانونی ثبت اضافه شده تا مندرجات اظهارنامه با حدود و مشخصات ملک در دفتر مذکور ثبت گردد تا در مواقعی که اظهارنامه ها پاره شود و حدود ملک مشخص نباشد و یا احیاناً اظهارنامه مفقود و از بین برود از دفتر مذکور استفاده گردد.

بنابرانی به اداره کارپردازی سازمان ثبت دستور داده شد در چاپ و توزیع دفتز مزبور اقدام نمایند تا واحدهای ثبتی سریعاً باینتکلیف قانونی عمل نمایند.

ماده یک آئیننامه قانونثبت و بخشنامه شماره ۱۲۹۶/۳-۲۴/۲/۵۴

ابطال اسناد مالکیت املاک موضوع حکم نهائی دادگاه املاک واگذاری حین قبول تقاضای ثبت

بند ۲۷۸- درخواست ثبت املاکی که طبق احکام نهائی دادگاههای املاک واگذاری و صورتمجلس تحویلی بعمل میاید چنانچه اختلافی بین دادنامه و مدارک و صورتمجلس تحویلی نباشد پس از احراز و ابطال سند مالکیت صادر بنام محکوم علیه (نسبت بملک مورد تقاضا) پذیرفته میشود و چنانچه اداره املاک مربوط از ارسال سند مالکیت خودداری نماید و پذیرفتن درخواست فقط موقوف به ابطال تمام یا قسمتی از آن باشد ثبت محل با تعیین ضرب الاجل دو ماهه جریان امر را به اداره املاک و مستغلات مزبور اعلام و چنانچه در مدت مذکور سند مالکیت مورد بحث به ثبت محل فرستاده نشود و یا موارد اشکال و اختلاف اعلام نگردد بدرخواست متقاضی ثبت اقدام، و نسبت به وظائفی که جهت ابطال سند مالکیت بر عهده ادارات ثبت است اقدام خواهد شد.

بند ۳۴۶ بخشنامههای ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).

تعقیب جریان ثبتی-موضوع دادنامه دادگاه املاک واگذاری

بند ۲۷۹- نسبت به املاکی که طبق دادنامه نهائی دادگاه محکوم به ملکیت اشخاص شده و صورتمجلس تحویلی هم در دست دارند، چنانچه مسبوق به درخواست ثبت قبلی محکوم له بوده و جریان ثبتی آن بدون معترض خاتمه یافته باشد عملیات ثبتی محکوم له با رعایت بند مربوطه این مجموعه از نظر ابطال سند مالکیت محکوم علیه نسبت بمورد حکم بنام متقاضی تعقیب شود، والا با اجرای تشریفات مندرج در دو بند بعدی این مجموعه درخواست ثبت از محکوم له پذیرفته شده و کسانی که حقی برای خود قائل هستند از حق اعتراض استفاده خواهند کرد.

بند ۳۴۴ مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال ۴۹ (اصلاحی).

تقاضای ثبت موضوع دادنامه دادگاه املاک واگذاری

بند ۲۸۰- در مواردیکه قراء ومزارع متعدد متصل، بصورت واحد بنام محکوم علیه تحدید حدود ودر دفتر املاک ثبت و سند مالکیت صادر شده و سپس نسبت به قسمتی از محدوده بالا بدون ذکر حدود و مشخصات بر وفق دادنامه های صادره از دادگاه املاک واگذاری و صورتمجلس تحوی و تحویل به مالکیت اشخاص درآمده و محکوم به مذکور بنام محکوم له سابق تقاضای ثبت و تحدید ندارد و باید تقاضای ثبت شود، لازم است ضمن مطالبه سند مالکیت نماینده اداره مربوطه و متقاضی ثبت را نیز جهت تفکیک حدود محکوم به از سایر قسمتها دعوت و در حدود مقررات با حضور و امضاء نماینده مزبور و در صورت عدم حضور نماینده نامبرده با رعایت بند بعدی این مجموعه و با حضور متقاضی ثبت در تفکیک حدود مورد حکم اقدام و سپس با حدود مندرج در صورت تفکیکی تقاضای ثبت محکوم له را قبول و به جریان قانونی بگذارید.