نظریه مشورتی شماره ۷/۹۰/۴۸۵۷ مورخ ۱۳۹۰/۱۲/۰۷

استعلام :
در سالهای قبل از انقلاب، سازمان اصلاحات ارضی نام شخصی را به عنوان زارع برای انتقال زمین به وی در آمار ذکر سپس به لحاظ اعتراض مالکین و خروج زمین از شمول قانون، زمین را بنام زارع ثبت نکرده اینک رسیدگی به تقاضای جدید همان زارع برای انتقال زمین در صلاحیت کدام مرجع است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
در فرض مورد استعلام قطع نظر از اینکه رسیدگی به اختلاف زارعین با مالکین موضوع اسناد نسقی طبق تبصره ۳ اصلاحی ماده واحده قانون ترتیب رسیدگی و ختم پرونده‌های اصلاحات ارضی مصوب ۲۳/۴/۱۳۵۴ با اصلاحات بعدی در صلاحیت شورای اصلاحات ارضی موضوع ماده شش قانون مواد الحاقی به آیین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب ۱۳۴۶ بوده و از صلاحیت دادگاههای دادگستری خارج است. در فرضی هم که سند مالکیت ناشی از اجرای قانون اصلاحات ارضی نبوده و قانون اصلاحات ارضی نسبت به آن اجرا نشده است با وصف منقضی شدن مهلت اجرای قانون اصلاحات ارضی و عدم اجرای آن نسبت به زمین مذکور دعوی خواهان بر الزام مالکین به انتقال سند بنام وی به ادعای زارع بودن به استناد قانون یاد شده غیرقابل استماع است. مگر اینکه مدعی راساً ادعای مالکیت داشته‌باشد که مانند سایر دعاوی در حدود قانون قابل استماع است.