نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۳۳۱ مورخ ۱۳۹۹/۰۴/۰۳
استعلام :
۱-آیا دعوای اقلیت سهامداران دائر بر مطالبه سود بیشتر از مصوب (ده درصد) موضوع ماده ۹۵ لایحه قانون تجارت مسموع است؟ ۲-آیا تقسیم سود به صورت علی‌الحساب توسط هیات مدیره قانونی است؟ ۳-در دعوای آیا مذکور دادگاه می‌تواند کنترل قضایی کند که ترازنامه درست است یا خیر یا این‌که به صرف ترازنامه مثبت مصوبه مجمع برای تقسیم سود قابل تقسیم به میزان ده درصد یا بیشتر الزام‌آور است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
۱- از آن‌جا که تقسیم سود سهام بین صاحبان سهام وفق ماده ۹۰ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷ مستلزم تصویب مجمع عمومی عادی است، ابتدا باید مجمع عمومی به منظور تصویب ترازنامه و تقسیم سود تشکیل شود. مواد ۸۹ و ۹۵ لایحه قانونی یادشده ساز‌کار تشکیل مجمع عمومی عادی را مشخص کرده است و در فرض سؤال، چنان‌چه سهامدار شرایط مقرر در ماده ۹۵ یادشده را داشته باشد، می‌تواند مجمع عمومی عادی را به منظور تصویب ترازنامه و تقسیم سود دعوت کند. بنابراین دادگاه نمی‌تواند پیش از طی تشریفات قانونی، سود سهام را تعیین کند و دعوای مطالبه سود مازاد بدون رعایت مقررات فوق قابل پذیرش نیست. شایسته ذکر است در صورتی که به هر علت مجمع عمومی تشکیل نشود، سهامدار می‌تواند به موجب بند ۲ ماده ۲۰۱ لایحه قانونی یادشده جهت انحلال شرکت به دادگاه مراجعه کند. ۲- با توجه به مراتب فوق، پاسخ به این سؤال منتفی است و هیأت مدیره اختیار تقسیم سود به صورت علی‌الحساب را ندارد. ۳- با توجه به مراتب فوق، پاسخ به این سؤال منتفی است.