نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۳۸۱ مورخ ۱۳۹۹/۰۵/۱۲

استعلام :
هم چنان که استحضار دارید در ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ آثار ناشی از محکومیت‌های قطعی کیفری را تعیین شده است در ماده ۲۶ این قانون محرومیت‌های ناشی از این محکومیت‌ها مشخص شده است. از سوی دیگر در ماده ۱۰ آیین نامه سجل قضایی مصوب ۱۳۹۸ ریاست معظم قوه قضاییه مقرر شده است که محکوم‌علیه و مراجعی که بر اساس قانون مجاز به استعلام از پیشینه اشخاص می‌باشند می‌توانند درخواست صدور گواهی عدم سوء پیشینه نمایند. با این حال نیروی انتظامی یا اتحادیه‌های صنفی یا برخی مراجع مشابه دیگر بدون وجود قانون خاص و یا به صرف تصریح در مصوبات اجرایی هم چون مصوبات هیأت وزیران درخواست صدور گواهی دارند؛ به ویژه درباره متقاضیان صدور پروانه کسب؛ در حالی که اصولاً در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ محرومیت یا ممنوعیتی برای اشتغال محکومان کیفری از هر نوع و درجه تعیین نشده است؛ در این گونه موارد تکلیف دادسرای محل چیست؟ آیا مکلف به صدور گواهی داشتن یا نداشتن سوء پیشینه است یا این که باید مراتب قانونی را به مرجع درخواست کننده متذکر شده و از صدور گواهی خودداری کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
مطابق ماده ۱۰ و تبصره یک این مـاده از آیین‌نامه سـجل قضـایی مـصوب ۲۳/۷/۱۳۹۸ ریاسـت مـحترم قوه قضاییه، استعلام پیشینه اشخاص صرفاً در صورت تقاضای محکوم‌علیه و مراجعی که براساس قانون مجاز به استعلام از پیشینه اشخاص باشند آن‌هم با ذکر «جهت قانونی درخواسـت» امکان‌پذیر است؛ در این صورت فقط سوابق محکومیت کیفری مؤثر به آنان داده می‌شود. بنابراین در غیر از موارد فوق تکلیفی از این حیث متوجه دادسرا نیست. مرجع صادرکننده گواهی در ارتباط با صدور یا عدم صدور گواهی سوء پیشینه مجاز به مداخله در امور اجرایی دیگر بخش‌ها نیست و موظف به ارائه داده‌های موجود در پایگاه اطلاعاتی خود است و اقدام یا عدم اقدام دستگاه اجرایی متقاضی صدور گواهی سوءپیشینه براساس مقررات قانونی، باید در فرایند قانـونی و از طریق مرجع قـانونی ذی‌ربط مورد ارزیابی قرار گیرد.